hkkurdistan
گفتوگۆ لەگەڵ خەسرەوسایە سەرۆکی مەکتەبی سیاسی حیزبی کۆمۆنیستی کرێکاریی کوردستان
ئۆکتۆبەر: بەدوای دەستگیرکردنی سەرۆکی شارەوانی ئەستنەبوڵ، ئەکرەم ئیمام ئۆغلو، شەپۆلێک لەخۆپیشاندانی خەڵک لەناوەندی شاری ئەستەنبول وهەندێک شاری تر یەخەی بەحکومەتەکەی ئۆردوگان گرتوە کە تائیستاش کەم تا زۆر درێژەی هەیە… چوارچیوە و هۆکارەکانی ئەم خۆپیشاندان و نارەزایەتیەی خەڵک لەکوێوە سەرچاوەدەگرێ؟ واتە خویندنەوەی ئیوە بۆ ئەم دۆخە چیە؟
خەسرەو سایە: هەروەک لەپرسیارەکەی ئێوەشدا هاتووە، ئەم خۆپیشاندانانە بەدوای دەستگیرکردنی سەرۆکی شارەوانی ئەستەنبوڵ، ئەکرەم ئیمام ئۆغلو، لەلایەن هیزە ئەمنیەکانی تورکیاوەو لەسەر بانگەوازی پارتی گەلی کۆماری(جەهەپە)، بۆ نارەزایەتی دەربڕین سەبارەت بەم بریارە، سەری هەڵداوە. بەم مانایەش خۆپیشاندانەکان لەچوارچیوەی کێشمەکێش و فشارەکانی دەسەلات و وەلامی ئۆپۆزسیۆندا، شکڵیگرتوە و لەئەنجامیشدا نارەزایەتی خەڵکی لەچەند شارێکدا لێکەوتۆتەوە و هاوکات حیزب ولایەنەکانی ڕاکێشاوەتە نیو ئەم کێشمەکێشەوە. بەواتایەکی تر چوارچێوەی ئەم خۆپیشاندانانە، لەدرێژەی کێشمەکیشی نیوان دەسەلات و لایەنە ئۆپۆزسیۆنەکان، کەپارتی گەلی کۆماری، هێزی سەرەکیە، سەریهەڵداوە، بەتایبەتیش لەدۆخێکدا کە مەسەلەی ئینتخاباتی ئایندەو خۆئامادەکردنیان بۆتە خاڵیکی ڕووبەڕوبونەوە.
لەسەرێکی ئەم کێشمەکێشەدا، ئۆردوگان و حیزبەکەی (ئاکپارتی) ڕاوەستاوە، کە دەیەوێت بۆ بەدەستهێنانەوەی پۆستی سەرۆک کۆمار و درێژەدان بەدەسەڵاتی تاقانەی چەند ساڵەی، ملی ڕکەبەرەکانی لەئێستاوە بشکێنی و لەمەیدانی هەلبژاردنەکاندا بیانکاتەدەرەوە. ئەمە لەکاتێکدایە کە لەهەڵبژاردنەکانی پێشووتردا، سالی ٢٠٢٣، ئۆردوگان لەرکەبەریەکی تونددا و بەدوای دوو دەورە لەدەنگدان توانی سەرکەوتن بەدەستبهێنی. هاوکات ئەوەی کە لە ڕاپرسیەکانی تائێستاوە ئاشکرا بوە، هاتنەخوارەوەی نفوزی جەماوەری ئوردوگانە، ئەمەش بەهۆی خراپی باری ئابوری و زیادبونی هەژاری و بێکاری و سیاسەتی سەرکوت و توندکردنەوەی کۆنەپەرستی ئیسلامی لەناوخۆدا و ڕاکێشانی کۆمەلگای تورکیا بۆنیو گێژاوە سیاسی و سەربازیەکانی ناوچەکە، نیگەرانی و نارەزایەتی لەنیو خەڵک و دەنگدەراندا لەدژی دەسەڵات برەوپێداوە.
لەسەرێکی تریشەوە، ئۆپۆزسیۆن و پارتی گەلی کۆماری و هاوپەیمانەکانی راوەستاون، کە بەدوای بەدەستهێنانی سەرکەوتنیكی گەورە و شکستپێهێنانی کاندیدەکانی ئاکپارتی، لەهەڵبژاردنی شارەوانیەکاندا، بانگەواز بۆ هەڵبژاردنی پێشوەختە دەکەن. بەتایبەتیش پاش ئەوەی کە ئەکرەم ئیمام ئۆغلو، لەناکۆکیە ناوخۆییەکانی پارتی گەلی کۆماریدا، وەک کاندیدی پۆستی سەرۆک کۆمار، دیاریکرا. بەمجۆرە دەتوانم بڵیم خۆپیشاندانەکانی ئەم دەورەیە، بەپێچەوانەی خۆپیشاندان و نارەزایەتیەکانی مەیدانی تەقسیم و پارکی گرۆزنی، لەچوارچیوەی کێشمەکێشەکانی نیوان دوو باڵی بۆرژوازی دەسەلات و ئۆپۆزسیۆن، لەسەر داهاتوی هەڵبژاردنەکانی ساڵی ٢٠٢٨دا سەریهەڵداوە، کە دیارە بەدەرنیە لەو دۆخە قەیرانگرتوە ئابوری و سیاسیەی کۆمەلگای تورکیا، پێیدا تێپەڕدەبێ.
ئۆکتۆبەر: بەلام هاوڕی خەسرەو بۆچی لەم کاتەدا کەهێشتا ماوەیەکی زۆری ماوە زۆر ماوە بۆ هەڵبژاردنەکان، دەسەڵات دەست بۆ دەستگیرکردنی ئیمام ئۆغلو دەبات؟ ئایا ئەم هەنگاوە هیچ پەیوەندیەک لەگەڵ پڕۆسەی ئاشتی و بانگەوازەکەی ئۆجەلاندا، پەیدادەکات؟
خەسرەوسایە: سەرەتا ئەوە بلێم کە ئۆردوغان ئەوە دەزانێت کە لەناو بەرەی ئۆزسیۆن بەگشتی و لەنێو پارتی گەلی کۆماریدا بەتایبەتی، هیچ کاندیدێک بەقەد ئیمام ئۆغلو ڕکەبەرێکی بەهێز و کاندیدیکی بەنفوزی جەماوەری نیە، کە تائێستا سێجار توانیویەتی زۆرترین دەنگ لە گەورەترین شارەوانی تورکیا کە ئەستنەبولە بەدەستبهێنێت. ئەمە لەکاتێکدایە کە هەرخۆشی وتویەتی” پۆستی سەرۆک کۆمار، لەڕێگای بردنەوەی سەرۆکی شارەوانی ئەستەنبوڵەوە بەدەستدێت”. هەربۆیە بەنیشانەگرتنی ئیمام ئۆغلو و وەدەرنانی، یەک ئامانجی دەستبەجێیە. بەلام ئەوەی بۆ لەئێستادا کەزۆری ماوە بۆهەڵبژاردن، ئۆردوگان دەست بۆئەم کارە دەبات، بەبروای من بابەتەکە گرێدەخوا لەگەڵ پەیامەکەی ئۆجەلان و ئەوەی ناویان ناوە “پرۆسەی ئاشتی”. واتە دەمەوێت بڵیم ئوردگان بەهەرجۆرێک بێت ئامادەیی دەربڕیوە لەگەڵ پەکەکا سوڵح و ڕیکەوتنێک بکاو وا نیشانبدات کەکێشەی کورد لەتورکیا چارەسەر دەکات و مافەکان بەکورد دەدات!. ئەم سیاسەتەی ئۆردوگان، جگە لەوەی خۆشخەیالیەکی گەورەی لەنیو دەنگدەرانی کوردا پێکهێناوە، ئەحزابەکانی وەک “دەم پارتی”و “پارتی گەلی دیموکراتی”، کە دوو پارتی هاوپەیمانی “جەهەپە”ن، خستۆتە حالەتێکی چاوەروانیەوە و ناتوانن وەک پێش پەیامەکەی ئۆجەلان، لەدژی دەسەلات رابوەستن. هەلویستەکەی دەم پارتی لەبەرامبەر دەستگیرکردنی ئیمام ئۆغلودا، بەڕۆشنی ئەوەی پیوەدیارە، کە تێڕاماون لەنیوان مانەوە لەسەر سیاسەتی ئاشتیکردن و ڕێکەوتن لەگەڵ ئوردوگاندا، یان درێژەدان بە پشتگیریکردنی جەهەپە و ئۆپۆزسیۆن لەدژی ئۆردوگان! کەدیارە ئەمەی دواتر مەسەلەی ڕیکەوتنی پەکەکا و دەسەلات دەخاتە غەرغەرەوە. بۆیە ئوردوگان دۆخەکەی ناسیوە و نایەویت فرسەت لەدەست بداو هەولەکانی بۆ بەدەستهێنانەوەی پۆستی سەرۆک کۆمار دوابخات بۆ کاتێکی تر.
ئۆکتۆبەر: بەرپرسانی تورکیا بەگشتی و وەزیری ناوخۆی تورکیا، بەتایبەتی واباس دەکەن کە دەستگیرکردنی ئیمام ئۆغلو بەهۆی مەلەفی فەساد و تیرۆرەوەیە، تەنانەت دەڵین دەستگیرکردنەکە هیچ پەیوەندیکی بەئۆردوگان و بڕیاری حکومەتەوە نیەو پۆلیس لەسەر بڕیاری لێپێچینەوەی دادگا، سەربەخۆ لەسیاسەت و لەسەر شکاتنامەیەکەوە ئەم کارەی ئەنجامداوە کە لەلایەن کەسایەتیەکی ناو خودی جەهەپەوە پێشکەش بەدادگا کراوە.. ئێوە لەسەر ئەم قسانە دەڵین چی؟ ئایا پێتان وانیە ئەم قسانە پاساوێک بن بۆ سەرکوتی ئۆپۆزسیۆن؟
خەسرەو سایە: ڕۆشنە کە دەستگیرکردنەکەی ئیمام ئوغلو سیاسیە، تا بابەتێکی یاسایی. ئاکپارتی و دەسەلاتەکەی ئۆردوگان، کە بەدوای کۆدەتا سەربازیەکەی سالێ ٢٠١٦ دا، سیاسەتی توندکردنەوەی سەرکوت وکۆنەپەرستی بەدەستەوەگرتوە، تا لەڕیگای حەزفکردن و وەلانانی نەیارانی خۆیەوە پێگەی دەسەلاتەکەی رابگرێ، جگە لەوەی بەردەوام پەلاماری نارەزایەتی و خۆپیشاندانەکانی خویندکاران و ژنان وسەندیکا کرێکاریەکان و ڕۆژنامەنوسانی داوەو تاهاتوە ئازادیەکانی سنوردارکردوە، هاوکات لایەنە ئۆپۆزسیۆنەکانیشی بەپاساوی جۆراوجۆر سەرکوتکردوە، لەوانە گروپەکەی فەتحوڵا گویلەن، جەهەپە و دەمپارتی و حیزبەکەی سەلاحەدین دەمیرتاش.. تەنانەت پەیڕەویکردن لەسیاسەتی “قەیوم” لەبەرامبەر سەرۆکی شارەوانیەکان لەشارە کوردیەکاندا، بەپاساوی تیرۆر و خودی زیندانکیردنی دەمیرتاش، نمونەیەکی هەرئەم سیاسەتەیە. لەمەش زیاتر ئۆردوگان لەناوخۆی حیزبەکەی خۆشیدا، سیاسەتی پاکتاوکردنی گرتۆتەبەر، دەرپەراندنی ئەحمەد داود ئۆغلو، عەلی باباجان، عبدللە گویل و بەم دواییانەش وەزیری ئابوری حکومەت.. بەپاساوی جۆراوجۆر بەئامانجی سەرکوتی نەیاران و تەختکردنی ڕیگای مانەوەی خۆیەتی لەسەر دەسەلات.
بەلام پاساوی تیرۆرو فەساد، کە ئۆردوگان و دەسەلاتەکەی بۆ زیندانیکردنی ئیمام ئۆغلو پەنای بۆبردوە، لەهەموو کەس و لایەنێک زیاتر یەخەی خۆی و حوکمەتەکەی دەگرێ، واتە ئەوە دەسەلاتە کە هەم لەفەساددا غەرقەو هەم دەستی تیرۆری نەک هەر لەناوخۆی تورکیادا، بەلکو لەکوردستانی عیراقیشدا بۆسەر نەیارانی درێژکردوە. بێگومان هەموو دەسەلاتێکی بۆرژوازی، پاساوێکی هەیە بۆسەرکوتی نەیارانی خۆی و بەبێ ئەمە ناتوانێ پێگەی خۆی ڕابگرێ. خودی رەدکردنەوەی تۆمەتی تیرۆری ئیمام ئۆغڵۆ لەلایەن دادگای تورکیاوە بەڵگەیەکی ئاشکرایە بۆدەرخستنی ئەوەی کە لەبەرامبەر ئیمام ئوغلودا کراوە کردەیەکی سیاسی و راستەوخۆ سەرکوتگەرانەیە و هیچ پاساویك هەڵناگرێ.
ئۆکتۆبەر: ئێوە لەقسەکانی پێشتردا وتتان کە ئەم خۆپیشاندانانە لەچوارچیوەی کێشمەکێشی نیوان دەسەلات و ئۆپۆزسیۆندا سەریهەڵداوە، بەلام خۆپیشاندانەکان جەماوەرێکی زۆر بەشداریان تێداکردوەو چەندین ئەحزابی چەپ و سەندیکای کرێکاری تێیدا بەشدارن. لەم دیاردەیە چۆن دەروانن؟
خەسرەو سایە: بەپێچەوانەی ناڕەزایەتی و خۆپیشاندانەکانی “تەقسیم” کە لە سەروبەندی شۆڕشەکانی بەهاری عەرەبیدا شکلیان گرت، تەنانەت بەپێچەوانەی خۆپیشاندانەکانی”پارکی گرۆزنی” و سەندیکا کریکاریەکان و ژنان وخویندکارانی زانکۆوە، کە لەساڵانی رابردوودا، راستەوخۆ لەلایەن جەماوەر خۆیانەوە، لەدژی سیاسەتەکانی دەسەلات، بۆ ئازادی و باشکردنی دۆخی کارو ژیان و مافەکانیان، سەری هەڵدا، ئەم خۆپێشاندانانەی ئیستا چوارچیوەیەکی تریان هەیە کە پێشتر ئاماژەم پێکرد. واتە لەدرێژەی کێشمەکێشەکانی نیوان دووبەرەی دەسەلات و ئۆپۆزسیۆندایە کە لە رکەبەریدان بۆ بەدەستهێنانی دەسەلات و پۆستی سەرۆک کۆمار لە هەڵبژاردنەکانی داهاتوی تورکیادا. بەشداری ژمارەیەکی فراوان لەخەلک و لایەنی چەپ هیچ لەو راستیە ناگۆڕێ کە ئەم خۆپیشاندانە، بزوتنەوەیەکی راستەوخۆ و سەربەخۆی جەماوەری بۆ خواستەکانیان نیە و لە فەزایەکدا سەری هەڵداوە کە کێشمەکێشی نیوان دەسەلات و ئۆپۆزسیۆن فرسەتی داوە بەوەی کە خەڵک تورەیی و نەفرەتی خۆی لەبەرامبەر بەدەسەلاتدا دەرببڕیت. واتە دەمەوێت بڵێم کە خەڵکی تورکیا لەژیر گوشاری سەختی هەژاری و بیکاری و گرانیدایە و نارازی و تورەیەو لەهەر دەرفەتێک دەگەڕێت، ئەم تورەیی و نەفرەتیە بهێنیتە مەیدانەوە، بەبێ گوێدانە ئەوەی کە تاچەند ئەم خۆپێشاندانانە ڕووی لەخواست و داواکاری ئەوانە و بەرژەوەندیەکانیان بەدیدێنێت. بەشداری “حیزبە چەپەکان”یش، لەم راستیە بەدەرنیەو ئەوانیش ناچارن لەپاشکۆی ڕوداوەکان و ململانیی نیوان ئۆپۆزسیۆن و دەسەلاتدا، لەخۆپیشاندانەکاندا بەشداری بکەن.
ئۆکتۆبەر: بۆچوونێك هەیە کە پێیوایە هەرجۆرە پاشەکشەیەك بە ئۆردوگان لەم ململانێیەدا زەربەیەك لە ئیسلامی ئیخوانی سەر بە تورکیا دەدات لە ناوچەکەو لەو کوردستانیشدا، کە ئەمە لایەنێکی ئەرێنی ئەو روداوانەیە، ئێوە لەگەڵ ئەم بۆچوونەدا هاوڕان؟ بەواتایەکیتر ئایە ئەم نارەزایەتی و خۆپیشاندانانە لەچوارچیوەی کێشمەکێشی ئیسلامی و عەلمانیدایە؟
خەسرەو سایە: بێگومان تورکیا کۆمەلگایەکی سکولارەو ڕەوتی سکولاریزم بەهێزەو دەسەلاتەکەی ئۆردوگان بە ئایدیۆلۆژی ئیسلامی- ئیخوانیەوە، لەزگەیەکە بەژیانی مەدەنی و سکولاریستی خەلكی تورکیاوە، بۆیە هەر جولەیەکی جەماوەری باسی سکولاریزم و ئیسلام دەهێنیتە پێشەوە. هاوکات هەرجۆرە پاشەکشەیەک بەئوردوگان و دەسەلاتەکەی بەقازانجی لاوازبونی ڕەوتی ئیسلامی سیاسیە هەم لەتورکیاو هەم لەناوچەکەو کوردستانیش، من لەگەڵ ئەمە هاوڕام. بەلام مەسەلەی سەرەکی خوپیشاندانەکانی ئێستا و ئەوەی کۆمەلگای هێناوەتە سەرشەقام لەسەر ماهیەتی ئیسلامیبونی دەسەلات و سکولاریزم نیەو هیچ لایەکیش باس لە ململانێی نیوان ئیسلام و عەلمانیەت ناکات، واتە ئەوەی سەنتەرە ململانێی نیوان دەسەلات و ئۆپۆزسیۆنە لەسەر هەلبژاردنی داهاتوو و پۆستی سەرۆک کۆمار. بەواتایەکی تر، بەڕای من ئەو بۆچونەی کە پێیوایە خۆپیشاندانەکانی ئێستا شەڕ و پێکدادانی نیوان دوو بەرەی ئیسلامی و عیلمانیە، مامەلەیەکی ئایدیۆلۆژی لەگەڵ روداوەکانی ئیستا دەکات و دەیەوێت لەویستی خۆیەوە روداوەکان بخاتە خانەیەکەوە کە خۆی دەیەوێت، کە بێگومان لەئەنجامدا مامەلەیەکی هەڵە لەگەڵ روداوەکانی ئێستادا دەکات.
ئۆکتۆبەر: چۆن لە هەلویستی حیزبە ناسیونالیستەکان لە هەرێمی کوردستان بەرامبەر بەم روداو و خۆپیشاندانانەی تورکیا دەڕوانن؟ بەتایبەتی بەشێک لەڕۆشنبیران پێیانوایە کە لە قازانجی کوردە؟
خەسرەو سایە: بەگشتی حیزبە دەسەلاتدارەکانی هەریم ڕوداوەکانی ئێستای تورکیای لەچوارچیوەی بلاوکردنەوەی هەوالەکاندا قەتیس کردوە، تەنانەت یەک ووشەش لەسەر مامەلەی سەرکوتگەرانەی ئۆردوغان و ئەو پەلامارەی بۆسەر نەیارانی دەستی داوەتێ، نالێن. دیارە پارتی کەدۆستی ئۆردوگان و لەژیرسایەی سیاسەتەکانی تورکیادا لەناوچەکەدا مامەلە دەکات، لەبەرژەوەندیدا نیە هەڵویستێک وەربگرێ. یەکیەتیش کە لەهەوڵدایە پەیوەندیەکانی خۆی لەگەڵ تورکیادا ئاسایی بکاتەوە دەست نابات بۆ هەلوێستێک کە دۆخەکە لەخۆی ئاڵۆز بکات. بۆیە هەردولایان فرسەتخوازن وخۆیان دەدزنەوە. ئەوەی دەمێنیتەوە قسە باو و بۆچونگەلێکە کە لە تۆرەکۆمەلایەتیەکان و لەلایەن ڕۆشنبیرانێکی ناسیونالیستەوە دەخرێتەروو کە بەبروای من لەدوو ئاراستەدا کۆدەبنەوە: یەکەمیان پێیانوایە ئەم روداوانەی ئیستا قۆرتێک لەبەردەم ئەو ڕێکەوتن و سوڵحەی نیوان پەکەکا و ئۆردوگاندا کەناوی نراوە “پڕۆسەی ئاشتی” دروست دەکا!، ئەمانە کە چاویان لەم ڕیکەوتنە بڕیوە، ناتوانن ڕاستەوخۆ و جدی لەدژی سیاسەتەکانی ئۆردوگان ڕابوەستن. بەیانەکەی دەم پارتی و قەسەوباسی نەورۆزی ئەمساڵیان لەئامەد، نیشان دادەت کە خۆپیشاندانەکانی ئێستا و زیندانیکردنی ئیمام ئۆغلو لاوەکیە و نایانەوێت نە ئوردوگان لەخۆیان زویر بکەن و نە دەستیان لەجەهەپەش بەرببێت.
ئاراستەیەکی تریش کە پێیوایە ئەم خۆپیشاندانانە بەقازانجی کوردە و گوایە ئۆردوغان دەروخێ و کورد بەمافەکانی دەگات!. ئاراستەیەکە کە روداوەکان لەچاوی کورد و کوردبونەوە دەبێنی. ئەمەش جگە لەوەی بۆچونێکی کورتبینەو ڕاستیەکان بەقازانجی ناسیونالیزم لێکدەداتەوە و نابەرپرسیارانە قسەدەکا، بەلایەوە گرنگ نیە چ بەڵایەک بەسەر خەڵک و کۆمەلگادا دێت. تەنانەت چاوی خۆی لەو راستیە دەنوقێنیت کە ئەگەر ئوردوگان بروا کێ دێتە سەرکار! لەکاتێکدا فاشیزمی تورکی و دژە کوردبون نەک هەر لەحیزبەکەی ئۆردوگاندا بەهیزە، بەلکو لەڕیزەکانی ئۆپۆزسیۆن و ئەو حیزبەی کە ناوی جەهەپەیەو هاوپەیمانی دەم پارتیە، بەهیزە.. بەڕای من سیستەمی سیاسی و تورکیا بەوجۆرە کە هەیە لەلایەن ئۆپۆزیسیۆنیشەوە قەبوڵکراوە. ئوردگان بەخۆپیشاندانەکانی ئێستا ناڕوخێنێت. ڕەنگە لانی زۆر هەڵبژاردنی پێشوەخت بکرێ و جەهەپە حکومەت ببباتەوە، ئەمەش ئەو سیناریۆیە نیە کە کرێکاران وخەڵکی کریکارو زەحمەتکێش دەبی خوازیاریبن.
ئۆکتۆبەر: وەک دوا پرسیار، هەڵویست لەدەستگیرکردنی ئیمام ئۆغلو دەبێ چی بێت؟ تاچەند ئەم خۆپیشاندانانە جیگای پشتیوانیە؟ ئایا ئەم خۆپیشاندانانە بەرەو روخانی ئۆردوگان ملدەنێت؟
خەسرەو سایە: بەجیا لەوەی لەروانگەی منەوە ناوەڕۆکی چینایەتی ئۆپۆزسیۆن و خودی ئیمام ئوغلو چیە و سەر بە چ بزوتنەوە و حیزبێکە، خودی دەستگیرکردنەکەی بەوجۆرەی دەستی بۆبراوە، دەبێ وەک کردەوەیەکی سەرکوتگەرانە و دژی ئازادی هەلسورانی سیاسی مەحکوم بکرێ. هەروەها دەبێ ئوردوگان و حکومەت و دادگا و دام و دەزگا قانونیەکەی لەقاوبدرێت وسەرکۆنە بکرێت تارادەی بەشکستکێشان و ئازادکردنی ئیمام ئۆغلو. واتە تا ئەو جێگایەی ئەم خۆپیشاندانانە ئەمە خواستیەتی جیگای پشتیوانیە، بەلام زیاتر لەمە و ئەوانەی دەیانەوێت بە راپەرین و بزوتنەوەی جەماوەری بۆ ڕوخانی ئوردوگان بانگەشەی بۆ بکەن، لەراستیدا، یاری بە ژیان و چارەنوسی خەلکی کرێکارو زەحمتکێشی تورکیاوە دەکەن و نابەرپرسانە بۆ بەرژەوەندی و بەقازانجی ڕەوتێکی تری بۆرژوازی دەیانەوێت خەڵک بکەنە وەسیلەی خۆیان. بەتایبەتی بڕیار نیە کرێکاران و زەحمەتکێشان وخەلکی ئازادیخوازی تورکیا ببنە وەسیلەی گویزانەوەی دەسەلات لە ئۆردوگانەوە بۆ بەرەی ئۆپۆزسیۆن، کە لەناوەڕۆکدا، هەمان ناسنامەی چیانیەتیان هەیە.
تا ئەو جێگەیەی بەبەشی ئاخری پرسیارەکە دەگەرێتەوە، کە ئایا ئەم خۆپیشاندانانە بەرەو روخانی ئۆردوگان دەڕوات، لەراستیدا نە ئۆزگۆر ئۆزال سەرۆکی جەهەپە و نە سەرۆکی دەم پارتی و نەهیچ لایەنێکی ئۆپۆزسیۆن ئیدعایەکی لەم جۆرەیان نەکردوە. هەروەک وتم کە ئەم خۆپیشاندانانە لەچوارچیوەی ململانێی دوو لایەنەی دەسەلات و ئۆپۆزسیۆندایە لەسەر خۆئامادەکردن و کۆکردنەوەی هیز و نفوز بۆ هەلبژاردنی داهاتوو شکلێ گرتوە، هەربۆیە باسی وەلانانی ئۆردوگان لەڕیگای راپەڕینێکی جەماوەریەوە وەک ئەوەی لەبەهاری عەرەبیدا، کە ڕژێمەکانی تونس ومیسری وەلانا، نییە. ئەمە کاری چینی کرێکارو جەماوەری زەحمەتکێشی تورکیایە، نەک ئۆپۆزسیۆنێک کە رابەری ئێستای خۆپیشاندانەکانی لەدەستدایە. لەسەرێکی تریشەوە بۆرژوازی تورکیاو حیزبەکانی سیستەمێکیان دامەزراندوە کە دەتوانن لەڕیگای هەلبژاردنەوە دەستاودەستی دەسەلاتی پێبکەن و پیویستیان بەراپەرین وشۆڕش و”بەهاری تورکی” نیە. هەربۆیە وەلانانی ئۆردوگان بۆ بەش وبالەکانی بۆرژوازی لەم ڕێگایەوە، واتە ڕێگای هەلبژاردن و دیموکراسی پەرلەمانی، حەتمیە. بەلام ئەوەی گرنگە ئەوەیە کە لەو راستیە بگەین ئەم ڕیگایەو ئەم ئاڵوگۆرەی دەسەلات، ڕیگای چینی کرێکار وجەماوەری نارازی تورکیا نیە.
