شەڕی موسڵ و هەڵویستە جیاوازەکان!

موحسین کەریم:

سەرەتا:
لەڕوانگەی ئەمریکاو هاوپەیمانەکانیەوە شەڕی موسڵ شەڕە لەدژی تیرۆریزمی ئیسلامی و داعش و ئامانجەکەی رزگارکردنی خەڵکی موسڵە. حکومەتی عێراق کە باڵێکی رژێمی ئیسلامی ئێرانە بەهەمان شێوە ئۆپەراسیۆنی موسڵ بەپاکردنەوەی ووڵات لەتیرۆریستانی داعش ناولێدەبات. ناسیۆنالیستە کوردەکانیش وا رادەگەیەنن کە بەشداریکردن لە شەڕی دژی تیرۆر لەپاڵ ئەمریکادا سەرەنجام بەخێر دەگەڕێتەوە بۆ کورد. من لێرەدا لەسەر هیچ کام لە پڕوپاگەندەو ئامانجەکانی ئەم هێزە بۆرژواییانە نادوێم، کەسەرلەبەریان چەواشەکارین و پەیوەندیان بەڕزگارکردنی خەڵك لە داعش نیە، بەڵکو هەوڵ دەدەم لەڕوانگەی خۆمەوە تیشك بخەمەسەر هەندێك لەو بۆچوونە هەڵانەی بەناوی کۆمۆنیزمەوە لەپەیوەند بە جەنگی موسڵ خراونەتەڕوو.

قسەیەکی بەناوبانگی کارل فۆن کلاوزیفتز، جەنەڕاڵێکی سەربازی و مێژوونوسێکی بەناوبانگی جەنگی پروسیا لەسەدەی نۆزدەدا، کە ئەنگڵس و لینین لە مەیدانی تیۆری جەنگدا ئاماژەی پێدەکەن، ئەوەیە کە دەڵێ” جەنگ درێژکراوەی سیاسەتە بەڵام بەشێوازی دیکە”. لینین لەنوسراوی” داڕمانی ئینتەرناسیۆناڵی دووەم” دا بەم جۆرە قسەکەی کڵاوزیفتز دەکاتەوە: ” شەڕ بە سادەیی بەردەوامبوونی سیاسەتە بە وەسائیلی دیکە{ بۆنمونە؛ توندوتیژی}”. لینین دەڵێت: “ئەمە ئەو فۆرمەڵەیەی کلاوزفیتزە، یەکێك لە مەزنترین نوسەرەکانی مێژووی جەنگ، کە بیرو بۆچوونەکانی لەلایەن هیگڵەوە بایەخی پێدرا. هەمیشەش خاڵی لێوەهەستانی مارکس و ئەنگلز بوو، کە پێیان وابوو هەموو جەنگێك بریتیە لەبەردەوامیدان بەسیاسەت لەلایەن ئەو هێزانەی بەرپای دەکەن- یان لەلایەن چینە جیاوازەکانی ناو هەر وڵاتێكەوە- لە سەردەمێکی دیاریکراودا.”

بەمجۆرە شەڕ دابڕاونیە لەسیاسەت و بەژەوەندی سیاسی ئەو هێزو دەوڵەتانەی لەئاستی دەرەکیدا- یان ئەو چینە ناکۆك و دژ بەیەکانەی لەناوخۆی یەك ووڵاتدا- بەرامبەر بەیەکتر دەجەنگن.

بۆئەوەی هەڵسەنگاندنێکی مارکسیستی بۆ جەنگەکانی رۆژهەڵاتی ناوەراست‌و بەدیاریکراوی جەنگی سوریاو عێراق و “ئۆپەراسیۆنی موسڵ” بکەین، دەبێ بەر لەهەموو شتێك بزانین ئەم جەنگانە درێژکراوەی کام سیاسەت و کام بەرژەوەندی سیاسی و جەنگی کام دەوڵەت و کام هێزو چینی کۆمەڵایەتین.
رەنگە هیچ کەسێك و لانیکەم هیچ کۆمۆنیست و ئازادیخوازو مرۆڤدۆستێك نەبێ پێی وانەبێت کە ئەم جەنگانە جەنگی چینی کرێکارو زەحمەتکێش‌و جەماوەری چەوساوەو ستەمدیدە نین، واتە جەنگێك نین کە بەرژەوەندی سیاسی چینە بێبەش و چەوساوەکانی کۆمەڵگاکانی ناوچەکە و جیهان نوێنەرایەتی بکەن. بەمانایەکی دیکە جەنگێك نین کەجەماوەری کرێکارو زەحمەتکێش و خەڵکی بێبەش لەپێناو بەرژەوەندیە سیاسی- چینایەتیەکانی خۆیاندا لەدژی دەوڵەتان و دەسەڵاتی سیاسی بۆرژوازی خۆماڵی و جیهانی بەرپایان کردبێت. لەهیچ کام لەسەرو جەمسەرەکانی ئەم جەنگ و پێکدادانانەدا چینی کرێکارو لەشکرو هێزی چەکداری چینی کرێکارو هێزی سیاسی سەربەخۆو بەرژەوەندی چینی کرێکارو جەماوەری زەحمەتکێش دیار نیەو نوێنەرایەتی ناکرێ. یان بەجۆرێکی دیکە، هیچ کام لەم شەڕانە شەڕی نێوان دەوڵەتێکی سۆشیالیستی و پێشکەوتوخواز لەدژی دەوڵەتێک یان گروپ و هێزێکی بۆرژوایی کۆنەپەرست‌و چەوسێنەر نیە. واتە ئەم شەڕانە شەڕی نێوان خودی هێزو دەوڵەتە بۆرژواییەکانە، چ جیهانی و چ ناوچەیی، شەڕی نێوان بەرژەوەندیە سیاسی و ئابوریە جیاوازەکانی خۆیانە.

ئەگەر وایە نوێنەرایەتی بەرژەوەندی سیاسی چینی کرێکارو جەماوەری زەحمەتکێش ناکرێ لەم جەنگانەدا، ئەی کەواتە سروشتی ئەم جەنگەی ئێستا کە لە ناوچەکە دەگوزەرێت چیە، هەڵوێستی دروست و مارکسیستی دەبێ چی بێت؟ ئایا دەکرێت لەلایەن کۆمۆنیستەکان و چینی کرێکارو جەماوەری ئازادیخوازی جیهان و ناوچەکەوە بەرگری لێبکرێت و یان لەپاڵ یەکێك لەلایەنەکانی جەنگەکەدا رابوەستین!؟ ئایا دەکرێت ئەوەی پێی دەوترێت “پرۆسەی ئازادکردنی موسڵ” وەکو کردەوەیەکی سەربازی جیاواز لەم جەنگەو لەئامانجی سیاسی جەنگەکە داببڕدرێت‌و مامەڵە بکرێت!؟

سروشتی شەڕەکە:

بە بڕوای من ئەو شەڕەی کە ئێستا لە سوریا وعێراق و رۆژهەڵاتی ناوەراست بە گشتی‌ بەشێوەیەکی گەرم و لە چەند ناوچەی دیکەش بە شێوەیەکی بەڕواڵەت ئارامتر بەڕێوەدەچێت، ئەڵقەکانی یەکەم‌و ساتەکانی سەرەتای جەنگێکی سەراپاگیرە کە بەشێوەیەکی ناڕاستەوخۆ لەنێوان بلۆك و جەمسەرە سەرمایەداری و ئیمپریالستیەکانی جیهاندا بەڕێوەدەچێت. ئەم جەنگە ناتوانێ تەنها جەنگێکی تەقلیدی نێوان بلۆکە ئیمپریالیستیەکان بێت، وەکو ئەوەی لە جەنگی جیهانی یەکەم و دوەمدا روویدا، کە تێیدا هێزە ئیمپریالیستیەکان راستەوخۆ لەرووی سەربازی و مەیدانەکانی جەنگەوە کەوتنە بەرامبەر یەکتر. جەنگی ساردی نێوان دوو بلۆکی رۆژاواو رۆژهەڵات شێوازێکی جیاوازی لە شێوازی تەقلیدی جەنگ هێنایە ئاراوە کە بۆ دەیان ساڵ بەردەوام بوو، بەبێ ئەوەی راستەوخۆ فیشەکێك لەنێوان هەردوو بلۆکی نەیارو دژ بەیەکدا بتەقێنرێت، بەڵام دەیان جەنگی گەرمی بەوەکالەت لەمسەر تا ئەوسەری جیهان رویانداو ملیۆنەها مرۆڤیان کردە قوربانی. ئێستاش، کە جیهان لە سەردەمی ئاوابوونی جیهانی یەك جەمسەری و لەدایكبوونی جیهانی فرە جەمسەریدا بەسەر دەبات، بەهۆی پڕچەکبوونی بلۆک و جەمسەرە ئیمپریالیستەکانەوە بەچەکی ستراتیژی و ناتەقلیدی و وێرانکەر، دیسانەوە جەنگی نێوان ئەم زلهێزە جیهانیانە ناتوانێ جەنگێکی تەقلیدی بێت. بۆیە سروشتی شەڕی ئێستای نێوان بلۆک و قوتبە گەورە سەرمایەداری و ئیمپریالیستیەکان، بەناچار شێوازی جیاوازو جۆراوجۆر وەردەگرێت؛ لەوانە جەنگی بەوەکالەت، جەنگی ئابوری، جەنگی ئەلکترۆنی، بەکارهێنانی تاکتیکی و سنورداری چەکی ستراتیژی و ….تاد.

جیهانی ئەمڕۆی ئێمە جیهانێكە کە ئەمریکا وەکو جەمسەرێکی ئابوری بەهێزو سەرکردەی سیاسی و سەربازی تاقانەی جیهانی دوای روخانی بلۆکی رۆژهەڵات، خۆری بەرەو ئاوابوون دەچێت. چین وەکو زلهێزێکی ئابوری لەئاستی بازاڕی جیهانیدا تەنگی بە سەرمایەی ئەمریکی هەڵچنیوە و هاوشانی ئەم جێگاورێگا ئابوریە، هەوڵ دەدات لەئاستی سیاسی و سەربازیشدا جێگای شایستەی خۆی بەدەست بهێنێ. روسیا لەڕووی ئابوریەوە دەورانی نەخۆشی دوای روخانی بلۆکی سۆڤیەتی تێپەڕاندوەو وەکو هێزێکی ئابوری گەورەی جیهانی سەری بڵندکردۆتەوە. لەڕووی سەربازیشەوە بەشێوەیەکی سەرسوڕهێنەر گەشەی کردوە کە ئەمریکای وەکو تاکە زلهێزی سەربازی و خاوەن بەهێزترین تواناو هێزو کەرەستەی سەربازی، نیگەران کردوە. لەرووی دابەشبوونە فکری‌و سیاسیەکان و بەرژەوەندیە ئابوریەکانیشەوە ئەمریکا هەژمونیی خۆی وەکو سەرکردەی جیهانی رۆژاواو ئەوروپا لەدەستداوە. لە ساڵی ٢٠٠٣ بەدواوە، ئەوروپا هەوڵ دەدات لەچوارچێوەی ئەڵقەی هەژمونی ئەمریکا بێتەدەرەوە. ئێستاش بە دوودڵیەوە هاوشانی ئەمریکا دەکەن بۆ دریژەدان بە گەمارۆی ئابوری لەسەر روسیا بەهۆی کێشەی ئۆکرانیاو جەزیرەی (قەرم)ەوە! بەریتانیا لایەنگری پڕحەماسی ئەمریکا بۆ گەمارۆی ئابوری لەسەر روسیا، نیگەرانی ئەوەیە کە دەوڵەمەندو سەرمایەدارە روسیەکان سەنتەری دارایی لەندەن (financial center in London)  جێبهێڵن. فەرەنسا دەیەوێ کە گرێبەستی نێوانیان بۆ فرۆشتنی دوو کەشتی جەنگی بە روسیا کە بەهاکەی زیاتر لە (١،٥) ملیار دۆلارە بپارێزێ. ئەڵمانیاش بەشوێن ئەوەوەیە بازرگانی ناردنی ئامێری پێشکەوتووی بۆ سێکتەری وزەی روسیا بەردەوام بێت. ئەم سەردەمە جیاوازی ئایدیۆلۆژی نێوان رۆژاواو رۆژهەڵات، وەکو دەورانی جەنگی سارد، ناتوانێ چوارچێوەی بلۆکبەندیەکان پێناسەبکات. گەڕان بەدوای پێناسەی خۆ وەکو بلۆکی ئابوری و سیاسی و سەربازی لەلایەن ئەوروپاوە ئەولەویەتی سیاسەتمەدارو حکومەتەکانی ئەوروپایە.

جیهانی ئێستا لەسەروبەندی ئەوەدایە کە جارێکی دیکە لەنێوان بلۆک و جەمسەرە ئیمپریالیستەکاندا دابەش بکرێتەوە. هاوسەنگی ئابوری و سیاسی و سەربازی پێشوو تێكچووە. دەبێت جارێکی دیکە ئەم هاوسەنگیە پێناسە بکرێتەوە. پێناسەکردنەوەی هاوسەنگی و دابەشکردنەوەی جیهان بەپێی نەخشەی ئەندازیاری ناچێتە پێشەوە، بەڵکو لەپرۆسەیەکی ململانێ و کێشمەکێشی سیاسی و بگرە سەربازیدا سەرکەوتوەکان نەخشەی دەکێشنەوە!

لەوەتەی سیستەمی سەرمایەداری پێی ناوەتە قۆناغی ئیمپریالیزمەوە، دوو جەنگی گەورەی گەرمی جیهانی و جەنگێکی درێژماوەی ساردی تێپەڕاندوە. لەنێوان جەنگی جیهانی یەکەم و دوەمدا تەنها (٢٠) ساڵ جیهان تارادەیەك توانیویەتی هاوسەنگیەكی رێژەیی بپارێزێت. لەدوای شەڕی گەردوونیی دوەم، جیهان بۆ نزیکەی (٥) دەیە لەنێوان دوو جەمسەری ئیمپریالیستیدا، بەقیمەتی ئەوەی کە هەر چرکەساتێك سێبەری جەنگێکی جیهانی بەسەر سەری مرۆڤایەتیدا هاتوچۆی کردوە، ژیانی تێپەڕاندوە.

لەو ماوەیەدا دنیا (٦) جار لەسەر لێواری جەنگێکی سەراپاگیردا بوە و بەرێکەوت مرۆڤایەتی لە جەنگی جیهانی گەرمی سێهەم رزگاریان بووە. هەر لەساڵی ١٩٦٢ دا (٣) جار مەترسی هەڵایسانی جەنگی جیهانی لەئارادابووە؛ ١- قەیرانی مووشەکەکانی سۆڤیەت لە کوبا ، ٢- روداوی فڕۆکەی جاسوسی ( یو –دوو) ی ئەمریکا و ٣- روداوی ژێردەریایی (بی -٥٩) ی سۆڤیەتی هەڵگری کڵاوەی ئەتۆمی. بێجگە لەوانە روداوی فەرماندەی بەرگری ئاسمانی کۆلۆرادۆ(olorado’s North American Aerospace Defense Command) ساڵی ١٩٧٠ و روداوی بە هەڵە خوێنەوەی تیشکی خۆر بە هێرشی مووشەکی بالیستی ئەمریکی لەلایەن سەتەلایەتی چاودێری سۆڤیەتەوە لە ساڵی ١٩٨٣ و دواجاریش مانۆری سەربازی ناتۆ لە سالێ ١٩٨٣ بەناوی (Able Archer 83) جیهانیان لەسەر لێواری جەنگێکی وێرانکەرو سەراپاگیردا راگرتوە!

دوای هەرەسهێنانی یەکێتی سۆڤیەت‌و لەئاکامی ئەویشەوە کۆتایی هاتنی جەنگی سارد لە ساڵی ١٩٩٠، هەژمونی ئەمریکا وەکو سەرکردەی بلۆکی رۆژاوا بەرەو کۆتایی دەچوو. هەژمونیەك کە ئەمریکا وەکو میرات لەهەلومەرجی دنیای دووجەمسەری و شکستی بلۆکی رۆژهەڵاتەوە بەدەستی هێنابوو، نەیدەتوانی درێژە بکێشێت، بۆیە لەو ماوەیەدا چەندین جەنگی جۆراوجۆری بەناوی بەرگری لە ئاشتی‌ جیهانی‌و یاسای نێودەوڵەتی و جەنگی بەناو دژی تیرۆر بەرپاکردو لەورێگایەوە توانی بۆماوەی نزیك بەدوو دەیە هەژمونی یەکلایەنەی خۆی بەسەر دنیادا بسەپێنێ‌.

ئێستا ئیتر دنیای ئێمە خەریکە دەورانی یەك جەمسەری و باڵادەستی و هەژمونی ئابوری و سیاسی و تەنانەت سەربازی ئەمریکا تێدەپەڕێنێ. هاوسەنگی جیهان لەروانگەی بلۆك و جەمسەرە ئابوری و سەربازیەکانەوە دەبێ دووبارە پێناسە بکرێتەوەو بازاری جیهانی و ناوچەکانی نفوزی سەرمایەی ئیمپریالیستی دەبێ بەپێی هەلومەرجی ئابوری و هاوسەنگی هێزی نوێی جیهان دابەش بکرێتەوە.

پێشبڕکێی پڕچەكبوون و دەستراگەیشتن بەچەکی ستراتیژی و نوێکردنەوەو گەشەدان بە تەکنۆلۆژیای جەنگی یەکێکە لە سیماکانی جیهانی ئەمڕۆو زۆرترین بودجەی دەوڵەتان و بەتایبەتی دەوڵەتانی زلهێزی بۆ تەرخان دەکرێت. بارگرژیەکان لە دەریای چینەوە تا نیوەدورگەی قەرم و ئۆکرانیاو سنورەکانی روسیا و تا رۆژهەڵاتی ناوەراست کشاوە. جیهانی ئێمە لە بارودۆخێکی لەم چەشنەدایە. جیهانی ئێمە ئێستا لەبەر دەروازەی جەنگێکدایە کە ئامانجە سیاسیەکەی دابەشکردنەوەی جیهانە لەنێوان بلۆك و جەمسەرە ئابوریە ئیمپریالیستیەکان دا. جەنگێك کە زۆربەی دەوڵەتان و هێزە سیاسیەکانی بۆرژوازی بە ئەجندای سیاسی و سەربازی و ئابوری خۆیانەوە لەپاڵ ئەو بلۆك و جەمسەرانەدا بەشوێن بەرژەوەندیەکانی خۆیانەوەن.

بەڵام لەپاڵ ئەم جەمسەرە ئیمپریالیستیانەدا، جەمسەرێکی دیکەی بۆرژوازی لەناو هاوکێشەکانی دنیای ئەمڕۆدا لە ململانێدایە و بووەتە لایەنێکی ئەو جەنگەی بەڕێوەیە. ئەم جەمسەرە ئیسلامی سیاسیە کە شەڕی بەشی خۆی دەکات لە دابەشکاریە سیاسیەکان لە پێکهاتەی ناوچەیی دەسەڵاتدا لەئاستی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست‌و ئەوەی پێی دەوترێ “جیهانی ئیسلام”. ئەم جەمسەرە هەر ئێستا یەکێکە لە هێزە چالاك و شەڕکەرەکانی بۆرژوازی لە ناوچەکەدا، بەڵام دامێنی کارو چالاکیە تیرۆریستیەکانی سنورەکانی ئەو ناوچانە تێدەپەڕێنێ و بوعدێکی جیهانی بەخۆوە گرتوە.

لقوپۆپەکانی رێکخراوی تیرۆریستی قاعیدە، دوای ئەوەی جەنگی دورودرێژی بەناو “دژی تیرۆر”ی ئەمریکاو رۆژاوا کۆتایی پێنەهێنا، لەسەر زەمینەی داگیرکردنی عێراق و دروستکردنی زەلکاوێکی سیاسی لەئاستی عێراق و ناوچەکەشدا سەریان بەرزکردەوە. لەسەردەمی شۆڕشەکانی دنیای عەرەب لەساڵی ٢٠١١داو بۆ جڵەوکردنی شۆرشەکان و هەروەها لەبەرامبەر بەرزبوونەوەی ئەستێرەی روسیاو دەرکەوتنەوەی وەکو بلۆك و جەمسەرێکی زلهێز لە ئاستی جیهاندا، ئەمریکاو رۆژاوا دوبارە ئامێزیان بۆ ئیسلامی سیاسی کردەوە‌و لەژێر تێرمی “ئیسلامی میانڕەو” دا لە ریزی جەنگاوەرانی ئیحتیاتدا بۆ رۆژانی تەنگانە سازیان دانەوە!

لە میسرو تونس، ئیسلامی سیاسی وەکو هێزی دژە شۆرش بەهاوکاری ئەمریکاو ئەوروپا دەوریان بینی بۆ جڵەوکردن و چەواشەکردنی شۆرش. لە عێراق و سوریاو یەمەن و لیبیا بوونە بەشێك لە جەنگی ناوخۆ تا لەپاڵ خۆشخزمەتی بە ئەجێندای سیاسی ئەمریکاو رۆژاوا و هاوپەیمانە ناوچەییەکانیان بەرامبەر بە نفوزی روسیاو ئێران، وەکو رەوت و هێزی سیاسی بۆرژوازی، لە دەسەڵاتی سیاسیدا جێگایەکیان پێببڕێت! ئەوەبوو داعش و گروپە ئیسلامیەکانی دیکەی زادەی قاعیدە لەلایەن دەزگای هەواڵگری ئەمریکا (سی ئای ئەی) و وڵاتانی رۆژاواو هاوپەیمانەکانیان لە ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و وڵاتانی بەناو ئیسلامی دا بەهێزکران و کۆمەك و هاوکاری بێدرێغ کران، تا ئەوکاتەی لەبەڕەکەی خۆی زیاتر قاچی درێژکردو”دەوڵەتی خەلافەتی” لە سوریاو عێراق راگەیاند. دوای ئەوە ئەمریکاو رۆژاوا بەناچاری شەڕێکی دەیان ساڵەی دیکەیان هەر لەژێرناوی”شەڕی دژی تیرۆر”دا، ئەمجارە لەدژی مناڵە عەجولەکەی خۆیان(داعش) راگەیاند تا بگەڕێتەوە باوەشی گەرمی ئەوان! بەڵام دوای ئەوەی روسیا بە ئامانجی پاراستنی بەرژەوەندیە ستراتیژیەکانی خۆی و حکومەتی بەشار ئەسەدی هاوپەیمانی، لەپاڵ سوپای سوریادا جەنگێکی راستەوخۆی لەدژی گروپە ئیسلامیەکان بە داعش و بەوانەشەوە کە تائێستا ئەمریکا دڵی ناهێنێ بەتیرۆریست ناویان بەرێت، بەرپاکرد، ئیتر جەنگی دەیان ساڵەی “دژی تیرۆر” گۆڕدرا بۆ پێشبڕکێی لغاوکردنی داعش لەگەڵ روسیادا، تا هەرخۆی وەکو سەرکردەی جیهانیی “جەنگی دژی تیرۆر” بە دنیا قبوڵ بکاتەوە!

سەرەنجام دۆخی ئێستای جیهان بەوجۆرەیە کە کۆمەڵگای سەرمایەداری بەرەو دنیای فرەجەمسەری ئیمپریالیستی دەڕوات. بەڵام تائێستا دوو جەمسەری ئیمپریالیستی (ئەمریکاو روسیا) سەروسیمای خۆیان رۆشن کردۆتەوە و تاڕادەیەکی زۆریش کەوتونەتە بەرامبەر یەکتری. ووڵاتانی دیکەی ئیمپریالیستی وەکو چین و ئەوروپاو یابان وا دەردەکەوێت کە لەپاڵ هەریەکە لەو دوو جەمسەرەدا پێگەی خۆیان دیاریکردبێت. دەوڵەتان و هێزە بۆرژوازیەکانی تریش کەم تا زۆر بەسەر ئەو جەمسەرگیریە جیهانیەدا دابەش بوون. بەڵام ئیسلامی سیاسی و بەتایبەتی داعش و رەوتەکانی دیکەی زادەی قاعیدە وەکو جەمسەری سێهەمی ئەم جەنگە لەپێناو دەسەڵاتدا لە هەلومەرجی دابەشکردنەوەی جیهاندا لەنێوان بلۆک و جەمسەرە ئیمپریالیستیەکاندا دەردەکەون. جەنگی دژی داعش بۆ هەردوو جەمسەری ئیمپریالیستی ئەمریکاو روسیا وەکو فاکتەرێك بۆ قورسکردنی هاوسەنگی هێز بەقازانجی خۆیان لەبەرامبەر یەکترداو هەردوکیشیان لەبەرامبەر ئیسلامی سیاسیدا چاوی لێدەکرێت و مامەڵە دەکرێت! ئۆپەراسیۆنی موسڵیش لەو چوارچێوەیەدا دەتوانرێ هەڵبسەنگێنرێت نەك لەدەرەوەی ئەو کێشمەکێشە فراوان و فرە ئەجندا سیاسیەی دوو جەمسەری ئیمپریالیستی و ئیسلامی سیاسی جۆری قاعیدە دا!

هەڵویستی دروست بەرامبەر بە جەنگەکانی بۆرژوازی:

هەڵوێستی سیاسیی دروست بەرامبەر بەشەڕی نێوان دەوڵەت و هێزە بۆرژوازی و ئیمپریالیستیەکان لەروانگەی بەرژەوەندی چینی کرێکارو جەماوەری زەحمەتکێش و چەوساوەوە ئەوەیە کە لەلایەن چینی کرێکارەوە بگۆڕێت بۆ جەنگی چینایەتی. هەڵویستی لینین، بەپێچەوانەی هەڵوێستی زۆربەی هەرەزۆری پارتە سۆشیال- دیموکراتەکان بەرامبەر بەجەنگی جیهانیی یەکەم، گۆڕینی جەنگی نێوان دەوڵەتە بۆرژوازیەکان بوو بۆ جەنگی شۆڕشگێڕانەی پرۆلیتاریا دژی بۆرژوازی خۆماڵی. بەڵام بە پێچەوانەی لینینەوە زۆربەی هەرە زۆری سۆشیال دیموکراتەکان خیانەتیان لە ئامانجی چینایەتی و ئینتەرناسیۆنالیستی پرۆلیتاریا کردو چوونە پاڵ بۆرژوازی خۆماڵیەوە لەجەنگی “نیشتمانی” دژی کرێکارانی ووڵاتانی دیکەدا! واتە لینین دژی شەڕی ئیمریالیستەکان وەستایەوەو چینی کرێکاری روسیای ئامادەکرد بۆ جەنگی ناوخۆ لەدژی بۆرژوازی روسیا و دەستی دۆستایەتی و هاوخەباتی بۆ کرێکارانی ووڵاتانی شەڕکەر درێژکرد. بەڵام هاوکات کۆتاییهێنان بە جەنگی ئیمپریالیستی یەکێك بوو لە دروشمەکانی حزبی بەلشەفی و لینین، کە بە جەنگی تاڵانکاری ناوی دەبردن. کاتێکیش دەسەڵاتی سیاسی لەلایەن چینی کرێکارو بە رابەری بەلشەفیەکان لە روسیادا بەدەستەوە گیرا، دوڵەتی سۆڤیەتی بەکردەوە روسیای لە جەنگی ئیمپریالیستی کێشایە دەرەوەو زەمینەی کۆتاییهێنانی جەنگی یەکەمی جیهانی فەراهەم کرد.

بەڵام جێبەجێبوونی ئەم سیاسەتە بەندە بە رادەیەك لە ئامادەیی فکری، سیاسی‌و رێکخراوەیی چینی کرێکارەوە، وەکو ئەوەی لە سەردەمی جەنگی یەکەمی جیهانیدا لە ئەوروپا لە ئارادابوو، کەچی لەو بارەشدا تەنها لە روسیادا توانرا ئەم دروشم و سیاسەتە کۆمۆنیستیە جێبەجێ بکرێت و جەنگی ئیمپریالیستی لەلایەن چینی کرێکاری روسیاو لەسەر دەستی بەلشەفیەکاندا بگۆڕێت بۆ جەنگێکی شۆرشگێڕانە. بەداخەوە ئێستا بارودۆخی فکری‌و ئامادەیی سیاسی و رێکخراوەیی چینی کرێکار لە ئاستێکی نەخوازراودایە لەئاستی جیهان و ناوچەکەدا. بۆیە جێبەجێبوونی ئەم دروشمە وەکو کارێکی دوورەدەست و سەخت دێتەبەرچاو. ئەگەر وایە ئایا دەبێت چ سیاسەتێك و چ دروشێکمی سیاسی لەلایەن بەشی پێشڕەوی چینی کرێکارەوە بەرامبەر بەم ململانێ و جەنگانەی ئێستا لەئاستی جیهانی و ناوچەکەدا دەگوزەرێن، بگیرێتەپێش و بەرزبکرێتەوە!؟

جێی خۆیەتی دوو نمونە لە هەڵویستی سیاسی بەرامبەر بە دوو جەنگی بۆرژوازی کە لە مێژووی تازەدا روویان داوە، لەلایەن کۆمۆنیزمی کرێکاریەوە بخەینەروو، کە کۆمەك دەکات بە وەرگرتنی هەڵوێستی دروستی کۆمۆنیستی بەرامبەر بە بارودۆخی جەنگیی ئێستای جیهان و ناوچەکە و ئەو تەمومژەش دەڕەوێنێتەوە کە لەدەوری مەسەلەی “جەنگی دژی داعش” و ” ئۆپەراسیۆنی ئازادکردنی موسڵ” دروستکراوە .

١-  جەنگی ئەمریکا لەدژی عێراق ساڵی ١٩٩١:

بزوتنەوەی کۆمۆنیزمی کرێکاری لەسەردەمی جەنگی ئەمریکا دژی عێراق بە پێشبینکردنی ئەو ئایندە تاریکەی لەئاکامی جەنگەکەوە روبەرووی خەڵکی دنیاو ناوچەکە دەبوەوە، دروشمی وەستانی جەنگی بەرزکردەوە. مەنسوری حکمەت لەساڵی ١٩٩١ لەژێر ناوی “سه‌رهه‌ڵدانى خوێناويى نه‌زمى نوێ‌ى جيهان- جه‌نگى ئه‌مريكا له‌ روژهه‌ڵاتى ناوە‌راست” بەوجۆرە هەڵوێست لە شەڕی ئەمریکا و رۆژاوا لەدژی عێراق وەردەگرێت: “… ئه‌م شەڕە‌ دەبێ رابوە‌ستێ‌، له‌ پله‌ى يه‌كه‌مدا له‌به‌ر ئه‌و وە‌حشيگه‌ریيه‌ى كه‌ نمايشى دەكات… ئه‌م شه‌ڕە‌ دەبێ رابوەستێ‌، له‌به‌ر ئه‌و پاشه‌وپاش گه‌ڕانه‌وە‌ سياسى‌‌و كه‌لتورى‌‌و ئه‌خلاقيه‌ى كه‌ به‌سه‌ر هه‌موو جيهاندا دەیسه‌پينێ‌. نيشانه‌كان هه‌رئێستا له‌به‌ردەستدان. دەخاله‌تگه‌ريى سەربازیی زلهێزەكان، شوفێنيزمى ميللى‌، نه‌ژادپه‌رستى‌، وەته‌نپه‌رستى‌، دە‌مارگيرى دينى‌، تيرۆريزم‌و ژورناليزمى نۆكه‌ر، ئه‌مانه‌ به‌شێكن له‌و هێزە‌ ڕە‌شانه‌ى كه‌ به‌م شه‌ڕە‌ هه‌وساريان پچڕاندووە‌.”( هێڵی تەئکید هی منە). هەروەها لەبەرامبەر پڕوپاگەندەی رزگارکردنی خەڵکی عێراق لە دیکتاتۆریەت‌ و دەسەڵاتی دڕندەو ستەمگەری بەعس کەوەکو پاکانەیەکی جێ پەسەندی خەڵك بۆ هەڵایسانی جەنگەکە پڕوپاگەندەی بۆدەکرا، بەو جۆرە قسە دەکات”: … كوشتارو كه‌م ئه‌ندام كردنى هه‌زاران كه‌س له‌ خه‌ڵكى عێراق‌و روخاندنى خانوو قوتابخانه‌و كارگەكانيان به‌سه‌رياندا، به‌راستى شێوازيكى دڕندانه‌يه‌ بۆ رزگاركردنى ئه‌وان له‌ سته‌مى سياسى.” ( هێڵی تەئکید هی منە). مەنسوری حکمەت ئەم پاکانەیەی بۆ لێدان لە عێراق قبوڵ نەکرد، چونکە سەرباری پەیامە خوێناویەکەی جەنگەکە، ئەو پێی وابوو کە کۆمەڵگا، تەنانەت لە سەرکوتگەرترین و خوێناویترین دەوڵەت و دەسەڵاتی سیاسیدا، میکانیزمە کۆمەڵایەتیەکانی ئاڵوگۆڕی سیاسی و هەڵگێڕانەوەی دەسەڵاتی چەوسێنەرانە ؛ واتە “شۆرش”ی لە هەناوی خۆیدا هەڵگرتوە.

کۆمۆنیزمی کرێکاری ئەوکات دروشمی وەستانی جەنگی بەرزکردەوە، چونکە لەرێگای ئەو جەنگەوە نیزامی نوێی جیهانی بە سەرکردایەتی ئەمریکا قاچی دەگرت و دەکەوتە سەر پێ. ئەوکاتە ئەمریکا بۆ سەپاندنی هەژمونی خۆی بەسەر دنیای دوای نەمانی بلۆکی رۆژهەڵات شەیپوری جەنگی لێدەدا، لە کاتێکدا عێراق شەڕێکی دژی ئەمریکا رانەگەیاندبوو. شەڕ بۆ ئەمریکا لەو سەردەمەدا جێبەجێکردنی سیاسەتی سەپاندنی ملهوری سەربازی بوو بەسەر دنیادا. پێشینەیەکی سیاسی مەترسیداربوو بۆ دەستێوەردانی سیاسی و پەلاماری سەربازی ئیمپریالیستی لەدژی ووڵاتان و دەوڵەتان و بزوتنەوە یەکسانیخوازو ئازادیخوازەکان. بێجگە لەوە داگیرکردنی کوەیت لەلایەن عێراقەوە، کە بیانووی راستەوخۆی جەنگەکە بوو، دەکرا بەرێگای دیکە بەبێ پەنابردن بۆ جەنگ چارەسەر بکرایە. مەسەلەی ئەوەی کە عێراق دەوڵەتێکی سەرکوتگەرەو خەڵکەکەی خۆی دەچەوسێنێتەوە، یان ئەوەی کە کوەیتی داگیرکردوە، هیچ پاکانەیەکی سیاسی و یاسایی نیە. چونکە ئەگەر بەپێی پاساوی سەرکوتگەری بێت، دەبوایە دەیان ووڵاتی سەرکوتگەری دۆستی ئەمریکا لە ئاستی دنیاو خودی رۆژهەڵاتی ناوەراست‌و لەوانەش خودی دەوڵەتی کوەیت بە هێرشی سەربازی بڕوخێنرانایە! روخاندنی رژێمی بەعس دەکرا لەرێگای بڕینی پشتیوانیە سەربازی و دارایی و سیاسیەکان بەرژێمی سەدام لەلایەن خودی هەر ئەو دەوڵەتانەوە کە هێرشیان کرده‌ سەری و کۆمەكکردن و هاوکاریکردنی خەڵکی عێراق بە ئاکام بگەیەنرایە. خەڵکی تونس و میسرو پێشتریش ئێران بە هێزی جەماوەری خۆیان، تەنانەت بە کەمترین پشتیوانی جیهانی، چەند رژێمی زۆر بەهێزتر لە رژێمی بەعسیان روخاند و سپاردنیان بە مێژوو. بۆیە دروشمی وەستانی جەنگ لەو هەلومەرجەدا، دروشمێکی دروست و هاوکاتیش عەمەلی بوو، ئەگەر هێزی بەرینی خەڵکی ئازادیخواز پشتیوانی بکردایە، دەیتوانی جیهان و ناوچەکە لە رودانی کارەساتێک رزگار بکات کە بەهۆی ئەو جەنگەوە بەسەر کۆمەڵگای مرۆڤایەتی و خەڵکی ناوچەکەو عێراقدا هات.

بێگومان ئەو هەڵوێستەی مەنسوری حکمەت و کۆمۆنیزمی کرێکاری جێگای نەفرەتی ناسیۆنالیستە کوردەکان و ئەوانە بوو کە دەیانویست بەسەر چارۆکەی کەشتیە جەنگیەکانی ئەمریکاوەو دوای وێرانکردنی کۆمەڵگا بەرەو کۆشکی دەسەڵات لە بەغدا بڕۆن! مەنسوری حکمەت لەو روانگەیەوە کە خەڵکی عێراق لەژێر چەوسانەوەی رژێمی بەعسدا پشتیان چەمابوەوەو دەیان هەزاریان لێ زیندانی و ئەشکەنجەو لەسێدارەدرابون، دەیان هەزاریان کیمیاباران وئەنفال کرابوون، بەرگری لەشەڕی ئەمریکا لەدژی عێراق نەکرد، چونکە ئەو کارەساتەی بەهۆی ئەو جەنگەوە رووی دەدا، لە هەموو رویەکەوە چەندقاتی زوڵم و سەرکوت و تاوانەکانی بەعسی بەدوای خۆیدا دەهێنا. ئیستا خەڵکی ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەراست‌و عێراق و کوردستان بە ئەزمونی ژیانی خۆیان ئاکامە زیانبارەکانی ئەو جەنگە و لێکدانەوەو پێشبینیەکانی مەنسوری حکمەت دەسەلمێنن! خەڵکی عێراق سەرەڕای کوشتاری بە کۆمەڵ و وێرانبوونی هەموو سیماکانی ژیانی شارستانیان، ئێستاش بۆ بەدەستهێنانی نان و ئەمنیەت چنگەکڕێ دەکەن! مێژووی ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەراست و جیهانیش لەدوای ئەو جەنگەوە مێژووی تیرۆرو نائارامی، میلیتاریزمی ئەمریکا، گەشانەوەی بزوتنەوەو ئەفکارو کەلتورە دژی ئینسانی و کۆنەپەرستەکان، مێژووی پاشەوپاش گەڕانەوەی کۆمەڵگاکان و بێئیرادەکردنی جەماوەری کرێکارو زەحمەتکێش و پاشەکشەکردن بووە بە بزوتنەوە یەکسانیخوازو ئینساندۆست و ئازادیخوازەکان.
بەڵام هەلومەرجی ئێستا لەزۆر روەوە جیاوازە لە هەلومەرجی جیهانی سەردەمی جەنگی ساڵی ١٩٩١. ئێستا چەندین دەوڵەتی زلهێزی جیهانی و ناوچەیی و چەندین هێزو لایەنی بۆرژوازی کۆنەپارێزو فاشیستی نەتەوەپەرست‌و ئیسلامی بەشێوازی جۆرواجۆر هاتونەتە ناو کێشمەکێش و جەنگەکانەوە. ئەگەر ئەوکات دروشمی راوەستانی جەنگ، کە دەیکردە هێشتنەوەی هەلومەرجی پێش جەنگ، بەبەراورد بەو کارەساتانەی دوای جەنگ و لەئاکامی جەنگەکەوە بەسەر مرۆڤایەتی و خەڵکی ناوچەکەو عێراقیشدا هێنران و ئێستا مرۆڤ دەتوانێ باشتر هەڵیان بسەنگێنێ، سەرەنجام لە بەرژەوەندی مرۆڤایەتیدا دەبوو. بەڵام بارودۆخی ئێستای جیهان بەجۆرێك نیە کە هێشتنەوەی لە قازانجی مرۆڤایەتی بێت. بارودۆخێکی ناهاوسەنگ و ناجێگیرەو ناتوانرێ رابگیرێ. بەڵکو هەرخودی درێژەکێشانی مرۆڤایەتی رووبەڕووی کارەساتی یەجگار مەترسیدار دەکاتەوە. دەبێ بارودۆخی ئێستا بگۆڕدرێت.

٢-  ١١ی سێپتێمبەرو جەنگی ئەفغانستان:

لەدوای هێرشی تیرۆریستی بۆسەر سەنتەری بازرگانی جیهانی لەئەمریکا، مەنسوری حکمەت لە نوسراوی “دنيا دواى ١١ى سێپتێمبەر” لەبەشی يه‌كه‌م ”جه‌نگى تيرۆريسته‌كان” دەڵێت: “تاوانى تيرۆريستيى سامناكى ١١ى سێپتێمبەر ٢٠٠١ له‌دژى به‌شه‌رييه‌ت و كوشتارى هه‌زاران كه‌س له‌ خه‌ڵكى بێديفاع له‌ ئه‌مريكا، جيهانى خستۆته‌ به‌ر دە‌روازە‌ى يه‌كێك له‌ تاريكترين و خوێناويترين سه‌ردە‌مه‌كانى مێژووى هاوچه‌رخ. ئه‌وە‌ى كه‌ دە‌سته‌ى فه‌رمانڕە‌واى ئه‌مريكا ناوى لێناوە‌ جه‌نگى جيهانى له‌دژى تيرۆريزم، له‌راستيدا چوونى جيهانه‌ بۆ ناو قۆناغيكى تازە‌و وێرانسازى له‌ جه‌نگى جيهانيى تيرۆريسته‌كاندا.” هەروەها ماهیەت و ئامانجی سیاسی پشتی کێشمەکێش و پێکدادانەکە روون دەکاتەوەو دەڵێت: “ئه‌مه‌ له‌ هه‌ردوو لاوە‌ شه‌ڕى دەسەڵاتە‌. تيرۆريزم واقعيه‌تێكى ئه‌م كێشمه‌كێشه‌يه‌، به‌ڵام ئه‌م مشتومڕە‌، وە‌ جه‌نگێك كه‌ خه‌ريكه‌ کڵپە دەسێنێت، له‌سه‌ر تيرۆريزم نيه‌…..بۆ ئه‌مريكا، مه‌سه‌له‌ى سه‌رە‌كى له‌م نێوەدا جێخستن و په‌رەپێدانى هه‌ژموونی و دە‌سه‌ڵاتى سياسي و سه‌ربازيى خۆيه‌تى به‌سه‌ر جيهاندا وە‌كو تاكه‌ زلهێز… بۆ ئیسلامييه‌كانيش ئه‌مه‌ شه‌ڕێكه‌ له‌سه‌ر دە‌سه‌ڵات. ….” “…ئێستا بڕيارە‌ ئه‌م كێشمه‌كێشه‌ سه‌دان هه‌زارو بگرە‌ مێۆنەها ئينسانى ديكه‌، سبه‌ينێ له‌ ئه‌فغانستان و دووسبه‌ى له‌ هه‌ر گۆشه‌يه‌كى ديكه‌ى جيهان، بكاته‌ قوربانى. دە‌بێ له‌به‌رامبه‌ر ئه‌مه‌دا رابوە‌ستين.” ( هێڵی تەئکیدەکان هی منن).
دوای ئەوەی مەنسوری حکمەت ماهیەتی جەنگەکەو ئامانجەکانی لەهەردوو بەرەی جەنگەکەوە دیاری دەکات‌و روون دەکاتەوە دەچێتەسەر چۆنیەتی بەرەنگاربوونەوەی بارودۆخەکەو دەڵێت:” ….گۆڕەپانەکە تەنها بە دوولایەنی کێشمەکێشەکە به‌رته‌سك نابێتەوە‌. هێزێكى سێيه‌م، دێوێكى نووستوو، له‌ئارادايه‌ كه‌ دە‌توانێ بارودۆخەکە بگۆڕێت. ئه‌گه‌ر ئه‌م دێوە له‌خه‌و هه‌ستێت، ئه‌م سه‌ردە‌مه‌ دە‌توانێ سەرەتای دەستپێکردنی گۆڕانكاريه‌كى ئيجابی و وە‌ديهێنانى ئه‌و ئامانجانه‌ بێت له‌جيهاندا كه‌ مرۆڤايه‌تى له‌ دە‌يه‌كانى كۆتايى سه‌دە‌ى بيسته‌مدا لێيى بێئوميد بووبوو….” دەڵێت: “ئه‌مه‌ هێزێكى مه‌زنه‌. دە‌توانێت بێته‌ مه‌يدان. له‌پێناوى ئايندە‌ى به‌شه‌ريه‌تدا دە‌بێ بێته‌ مه‌يدان….. هەموو دژواری کارەکە لێرەدایە، هێنانە مەیدانی ئەم هێزە مەزنە.” ( هێڵی تەئکید هی منە).

سەرەنجام مەنسوری حکمەت بۆ پێشگرتن بە ئایندەیەکی تاریك و خوێناوی لە جەنگی تیرۆریزمی دەوڵەتی بەسەرکردایەتی ئەمریکاو ناتۆ و تیرۆریزمی ئیسلامی سیاسی دا هەموو گرەوی خۆی لەسەر لەخەو هەڵسانی ئەو دێوە خەوتوە و هێنانەمەیدانی ئەو هێزە مەزنە کردبوو. ئێستاش و لەم بارودۆخەی جیهان تێی کەوتوە، هەر دەبێ ئەو هێزە مەزنەی بەشەریەتی ئازادیخواز بێتە مەیدان دژی جەمسەرەکانی جەنگی ئێستا، دژی جەنگ و تیرۆری جەمسەرە ئیمپریالیستەکان و تیرۆریزمی ئیسلامی. کۆمۆنیستەکان و بەرەی ئازادیخوازو یەکسانیخوازی کۆمەڵگا دەبێت ئەو کارە دژوارە ئەنجام بدەن و هیچ رێگایەکی دیکە نیە. دەبێ پڕوپاگەندەی جەمسەر و لایەنەکانی جەنگەکە سەبارەت بەوەی دەگوزەرێت لە فکرو زەینی خەڵکی دنیادا بکەنە دەرەوە. دەبێ سەرەتا جەماوەر لەژێر تەپۆتۆزی پڕوپاگەندەی جەنگی دەربکێشرێن تا بتوانن دژی جەنگەکە بێنە مەیدان و جیهان لەمەترسی جەنگخوازی و بەرژەوەندخوازی بۆرژوازی و ئیمپریالیزم و رەوت‌و هێزە بۆرژواییە کۆنەپەرست و دژی بەشەریەکان رزگار بکەن و ئایندەی مرۆڤایەتی بەوجۆرە دیاری بکەن کە خۆیان دەیانەوێ.

لەجەنگی ئەفغانستاندا مەنسوری حکمەت داوای وەستانی جەنگی نەکرد!؟

بەپێچەوانەی جەنگی ئەمریکاوە لەدژی عێراق لەساڵی ١٩٩١، لە جەنگی ئەفغانستاندا مەنسوری حکمەت داوای وەستانی شەڕی نەکرد! چونکە بە پێچەوانەی عێراقەوە کە هیچ جەنگێکی لەدژی ئەمریکا رانەگەیاندبوو، قاعیدە هێرشێکی تیرۆریستی لەناو خاکی ئەمریکا خۆیدا ئەنجام دابوو کە هەزاران کەسی مەدەنی و بێتاوانی کردبووە قوربانی. بەدەر لە پڕوپاگەندەی جەنگخوازانەو ریاکارانەی دەستەی فەرمانڕەوای ئەمریکا بۆ تۆڵەسەندنەوە، خواستی پاکردنەوەی میکرۆبی تیرۆریزمی ئیسلامی و تاڵیبان و قاعیدە خواستێکی رەوای مرۆڤایەتی هاوچەرخ و ئازادیخواز بوو. لە جەنگی ئەمریکا دژ بە عێراق، وەستانی جەنگ مانای پێشگرتن بوو بە هێرشی سەربازی یەکلایەنەی ئەمریکا بۆسەر عێراق کە لەچاوی خەڵکی دنیاشەوە پاکانەیەکی مەشروعی نەبوو. بەڵام لە جەنگی ئەفغانستاندا، دروشمی وەستانی شەڕ ئەو ئەنجامگیریەی دەدا بەدەستەوە کە هێرشی سەربازی لەلایەن ئەمریکا یان هێزە دەرەکیەکانەوە نەکرێتە سەر تاڵیبان و قاعیدە. ئەو بۆچوونە کە مەنسوری حکمەت بە عەبەسی و پاسیفسیتی ناوی دەبردو تاوانی تیرۆریزمی ئیسلامی نەدەبینی‌و تەنها میلیتاریزمی ئەمریکای لەبەرچاو بوو، لەناو بزوتنەوەی دژی جەنگ لە رۆژاوادا قورسایی هەبوو. مەنسوری حکمەت لەوبارەوە دەڵێت:”… هەڵوێستی دروست بەرامبەر ميليتاريزمى ئه‌مريكا، بە دروشمی (ته‌نها به‌رگرتن به‌ هێرشى ئه‌مريكا بو سه‌ر ئه‌فغانستان) و وێڵکردنی ئه‌فغانستان له‌ژيردە‌ستى تاڵيباندا…” لێك دەدرێتەوە.

“….جيهان به‌ر له‌(١١)ى سێپتێمبه‌ر له‌ هاوسه‌نگيدا نه‌بوو، بەڵكو له‌رە‌وتێکى گۆڕانكاريى پاشه‌وپاشگه‌ڕانه‌وەدا بوو. كۆمەڵێك گرفتى ئابووری و كۆمەڵایەتی و سياسیی گرنگ له‌پشتى ئه‌م رووداوانه‌وە‌ هه‌يه‌. ئه‌م گرفتانه‌ن كه‌ جيهانيان به‌م ئاڕاسته‌يه‌دا بردووە‌….”

مەنسوری حکمەت لەجەنگی ئەفغانستاندا لەجیاتی دروشمی وەستانی جەنگ، پەیامی جەنگ و بەرەنگاری بەشەریەتی هاوچەرخ و ئازادیخواز (هێزی سێهەم) ی لەدژی جەنگی تیرۆریستی هەردوو بەرەی شەڕ راگەیاند. بەرامبەر بە هەردوو بەرەی جەنگەکە، بەرامبەر بە هەردوو جەمسەرەکەی تیرۆریزمی دەوڵەتی و تیرۆریزمی ئیسلامی سیاسی وەستایەوە. راشکاوانە دژی “تیرۆریزمی ئاسمانی” ئەمریکاو ناتۆ وەستایەوە و مەحکومی کرد: “له‌م تاكتيكه‌ تازە‌ داهێنراوە‌ى تاكه‌ زلهێزی جيهان و پۆلیسی خۆسه‌پاندووى نێونەتەوەییدا، تيرۆرو تۆقاندن لە ئاستێکی ملیۆنیدا بەرەسمی جێگای جەنگی گرتۆتەوە‌….. هەرجۆرە هێرشێکی هێزەکانی ئەمریکاو هاوپه‌يمانه‌كانى بۆسەر خەڵکی مەدەنی ئەفغانستان و روخاندنی شارو لادێ و ژێرخان‌ و ئامرازە مادیەکانی ژیانیان دەبێ مەحکوم بکرێت”.

بەڵام هاوکات تێکشکاندنی تاڵیبان و قاعیدە بەهێزی سەربازی وەکو ئەرکێکی سیاسی و تەنها بژاردە لەبەردەم مرۆڤایەتی پێشکەوتنخوازو ئۆپۆزیسۆنی پێشڕەوی ئەفغانستان دانا. بێجگە لەوەش، لەو روانگەوە کە تاڵیبان و قاعیدە هیچ مەشروعەتیکی سیاسی و دەوڵەتیان نەبوو، وە بێجگە لەکۆمەڵێك چەتەو رێگر و بازرگانی مادەی هۆشبەرو مرۆڤکوژ و ژنکوژ شتێکی تر نەبوون، بۆیە تەنانەت پاکردنەوەیان بە هێزی سەربازی لەلایەن ئەمریکاشەوە مە حکوم ناکات.

سەرەنجام هەروەکو مەنسوری حکمەت ئاماژەی پێدەکات، کارەساتی (١١) سێپتێمبەر لەلایەن ئیسلامی سیاسی و جەنگی ئەفغانستان و تیرۆری ئاسمانی لەلایەن ئەمریکاوە وەڵامی هەریەکە لەوان بوو بۆ ئەو گرفتە ئابوری و کۆمەڵاتیانەی لەئاستی جیهاندا لەئارادا بوون. دەبوایە بەشەریەتی ئازادیخوازیش وەڵامی خۆی هەبێت بۆئەو گرفتانە. لەو ڕوەوە مەنسوری حکمەت ناوەرۆکی هەڵوێستی سیاسی بەرامبەر بەجەنگی دوو جەمسەری تیرۆریزمی دەوڵەتی ئەمریکاو تیرۆریزمی ئیسلامی و تاڵیبان بەوجۆرە دیاری دەکات: “بزوتنەوەی بەرەنگاری خەڵکی لەبەرامبەر جەنگی تیرۆریستەکاندا تەنها دەتوانێ لەدەوری وەڵامە ئیسپاتیەکان بەگرفتە سیاسی و ئابوریە سەرەکیەکانی سەردەمی ئێمە و لەدەوری هەڵوێستێکی چوستو چالاک نەك بۆ پارێزگاریکردن لە دۆخی ئیستا، بەڵکو بۆ گۆڕینی دۆخی ئێستا، رێکبخرێت”.

بارودۆخی ئێستای جیهانیش وەڵامێکی لەو چەشنە دەخوازێت. ناتوانرێ بە دروشمی راوەستانی جەنگ ئاسۆیەکی باشتر بۆ مرۆڤایەتی بخرێتەڕوو. دەبێ چینی کرێکارو بزوتنەوەی کرێکاری و مرۆڤایەتی ئازادیخواز بزوتنەوەیەکی بەرەنگاری بەرێبخەن بۆ وەڵامدانەوە بەگرفتە ئابوری‌و سیاسی و کۆمەڵایەتیەکانی ئێستای جیهان کە لەگەڵ سەردەمی جەنگی ئەفغانستاندا جیاوازی بنەڕەتیی هەیە. ئێستا ئیتر هەر ئەمریکا نیە کە کەوتۆتە جەنگی دەسەڵاتەوە لەگەڵ ئیسلامی سیاسیدا، بەڵکو روسیاش وەکو زلهێزێکی دیکەی جیهان پێشتریش و لە سەردەمی جەنگی چیچانەوە راستەوخۆ لە جەنگدایە لەگەڵ ئیسلامی سیاسیدا ( بەو تێبینەوە کە ئێستا بەشێك لە ئیسلامی سیاسی وەکو دەوڵەتی ئێران و سعودیە لەناو بلۆکبەندیە ئیمپریالیستیەکاندا پێگەی خۆیان دیاریکردوە). هەروەها سیمای جیهان تەنها جەنگی نێوان ئیسلامی سیاسی لەلایەك و دوو جەمسەرە ئیمپریالیستیەکەی ئێستا نیە، بەڵکو جەنگێکی ناڕاستەوخۆی نێوان خۆشیان هەرئێستا بەڕێوەیەو سەرەنجام ئارایشی دووبارەی جیهان لەباری ئابوری، سیاسی، کۆمەڵایەتی و کەلتوری دەداتەوە. (هێڵی تەئکیدەکان هی منن).

جەنگ لە دژی تاڵیبان و جەنگ لە دژی داعش:

گەڕانەوە بۆ هەمان نوسراوی مەنسوری حکمەت دەربارەی روداوی (١١) سێپتـێمبەر بۆ رونکردنەوەی هەڵوێست لەسەر “جەنگی دژی داعش” و “ئۆپەراسیۆنی ئازادکردنەوەی موسڵ” کۆمەك بە باسەکەمان دەکات. مەنسوری حکمەت سەبارەت بەخودى هێرشى ئه‌مه‌ريكا بۆ سه‌ر ئه‌فغانستان دەڵێ:”…هەڵوێستی مەبدەئی بەشداریکردنە لەهاوشانی ئۆپۆزیسیۆنی پێشڕەوی ئەفغانستان بۆ روخاندنی تاڵیبان لەجەرگەی هەلومەرجی ئێستا و بەرقەرارکردنی دەوڵەتێکی هەڵبژێردراوی خەڵکە لەم ووڵاتەدا. دەبێ ئەمە بەسەر رۆژاواو ئەمریکاو نەتەوە یەکگرتوەکاندا بسەپێنرێ.” (هێڵی تەئیکد هی منە).

 کەواتە کاری یەکەم و مەبدەئیی کۆمۆنیستەکان و بزوتنەوەی بەرەنگاریی جەماوەری ئازادیخوازی دنیا ئەوەیە کە لەپاڵ ئۆپۆزیسیۆنی پێشڕەوو ئازادیخوازی ئەو ووڵاتەدا بوەستێ و بجەنگێ بۆ روخاندنی تاڵیبان. هەروەها هەوڵیش بدات ئەمە بەسەر ئەمریکاو رۆژاوادا کە شەیپوری جەنگێکیان بەناوی جەنگی دژی تیرۆرەوە راگەیاندبوو بەسەر نەتەوە یەکگرتوەکاندا بسەپێنێ. کەواتە سەرەتا مەنسوری حکمەت هەڵوێستی مەبدەئی و مەتڵوب وەکو بژاردەی یەکەم پێشنیار دەکات. پاشان بژاردەی دووەم دەخاتەروو کە هێرشی سەربازی ئەمریکایە بۆسەر تاڵیبان و ئەفغانستان و بەڕاشکاوی رادەگەیەنێ: ”هەرجۆرە هێرشێکی هێزەکانی ئەمریکاو هاوپه‌يمانه‌كانى بۆسەر خەڵکی مەدەنی ئەفغانستان و روخاندنی شارو لادێ و ژێرخان‌ و ئامرازە مادیەکانی ژیانیان دەبێ مەحکوم بکرێت….بەڵام روخاندنی تاڵیبان لەلایەن سوپا دەرەکیەکانەوە خۆی لە خۆیدا مەحکوم نیە.”. هەروەها مەنسوری حکمەت لە شوێنێکی دیکەدا دەڵێت: ” شەڕ راگه‌ياندنى هيچ كه‌سێك، ته‌نانه‌ت ئه‌مريكاو رۆژاواش، له‌دژى تاڵيبان ناكرێ مه‌حكوم بكريت.”…(هێڵی تەئیکد هی منە).

مەنسوری حکمەت زۆر بەرۆشنی لەنێوان شەڕ راگەیاندنی ئەمریکاو رۆژاوا دژی تاڵیبان و یان روخاندنی تاڵیبان لەلایەن هێزە دەرەکیەکانەوە لەگەڵ شەڕێك کە بەکردەوە بەڕێوەدەچێت‌و هاوڵاتیانی مەدەنی دەکاتە ئامانج‌و ماڵ و شارو لادێ و سەرچاوەکانی ژیانیان وێران دەکات جیاوازی دەکات. ئەو لەکاتێکدا شەڕ راگەیاندن و تەنانەت روخاندنی تاڵیبان لەرێگای هێزەوە لەلایەن ئەمریکاو هێزە دەرەکیەکانەوە مەحکوم ناکات، بەڵام نیشانەگرتنی هاوڵاتیانی مەدەنی و وێرانکردنی شوێن و ئامرازەکانی ژیانیان مەحکوم دەکات. ئەو دەڵێ کە خودی روخاندنی تاڵیبان لەلایەن سوپا دەرەکیەکانەوە مەحکوم نیە، بەڵام چۆن ئەو پرۆسەی روخاندنە ئەنجام دەدرێت، ئەوەیان مەسەلەیەکی دیکە. شێوازی روخاندنەکە جیاوازە لەگەڵ خودی بڕیاری روخاندنەکە. مەنسوری حکمەت شێوازی روخاندنەکەی مەحکوم کرد. هەروەها جیاوازی زۆرە لەنێوان شەڕ راگەیاندن و خودی شەڕ و ئەو کردەوە سەربازیانەی لە رەوتی شەڕەکەدا روودەدەن. ئەگەر شەڕ راگەیاندنی ئەمریکا لە دژی تاڵیبان لەلایەن مەنسوری حکمەتەوە مەحکوم نەکرا، بەڵام خودی شەڕەکەو شێوازی بەڕێوەچوونی شەڕەکەی مەحکوم کرد، چونکە پێی وابوو کە ئەوەی دەگوزەرا تیرۆر بوو نەك شەڕ دژی تاڵیبان. ئەو پێی وابوو کردەوە سەربازیەکانی ئەمریکا لە ئەفغانستان لە بنەڕەتدا کردەوەیەکی تیرۆریستی بوون:” …به‌ڵام له‌نێوان جه‌نگ و تيرۆردا جياوازى هه‌يه‌. كردەوەکانی ئەمریکاو بەریتانیا له‌ ئه‌فغانستان تيرۆريستيه‌. بۆمبارانی شارەکان و ناوچە سەکەنیەکانی ئەفغانستان دەبێ مەحکوم بکرێت و رابگیرێت..”( مەنسوری حکمەت- هێڵی تەئکید هی منە).

شەڕێك مەحکوم نیە کە لەپاڵ کوشتنی هەر تیرۆریستێکدا چەندین مناڵ و خەڵکی مەدەنی نەکوژرێن و دەیان هەزاریان لەژێر مووشەکباراندا گەمارۆ نەدرێن و لە سەرەی مەرگدا چاوەڕێی چارەنوسی خۆیان نەکەن. ماڵ و گەڕەك و خوێندنگاو خەستەخانەو وێستگەکانی ئاوو کارەبا خاپوور و وێران نەکرێن! کردەوەی روخاندنی تاڵیبان و داعش کاتێك مەحکوم نیە کە لەگەڵ روخاندنی ئەم جڕوجانەوەرانەدا سەرجەم کۆمەڵگاو ئامرازەکان و سەرچاوەکانی ژیانی خەڵك نەڕوخێنرێن و دواتریش کۆمەڵێك جڕوجانەوەر لەهەمان قوماشی تاڵیبان و قاعیدەو داعش نەکرێنەوە بە فەرمانڕەوای ئەو وێرانەیە کە مرۆڤەکانی تۆقێنراو، کەم ئەندام و قەتڵ وعام کراو، برسیکراو و بێئیرادەکراوبن!؟ ئەوەی ئەمریکاو ناتۆ لە ئەفغانستاندا کردیان و هێشتاش بەردەوامن، روخاندنی کۆمەڵگاو مرۆڤ و ئیرادەی خەڵکی ئەفغانستان بوو لەپاڵ لابردنی تاڵیبان و قاعیدە لەسەر کورسی حوکم کە خۆیان دایان نابوون و هێنانی کۆمەڵێك تاڵیبان وقاعیدەی تر بۆسەر حوکم! لە عێراق سوریا و لە موسڵ و حەلەبیش هەروا دەکەن. بۆیە ئەگەر خودی شەڕ ڕاگەیاندن و روخاندنی داعش لەلایەن هەر ئەمریکاو روسیاو هەر کەسێکەوە مەحکوم نیە، بەڵام شێوازی شەڕەکەیان مەحکومە، چونکە تیرۆرو تۆقاندنی خەڵک وێرانکردنی شوێن و سەرچاوەکانی ژیانیانە. مەنسوری حکمەت لەدژی ئەوەی ئەمریکاو رۆژاوا لە ئەفغانستان کردیان بە توندی دژی وەستایەوەو مەحکومی کرد. هەروەکو چۆن تاوانی (١١) ی سێپتێمبەرو کردەوەکانی دیکەی ئیسلامی سیاسی و تاڵیبان و قاعیدە تیرۆریستی بوون و مەحکوم کردن.

سەرەنجام ئەوەی ئێستا لە عێراق و موسڵ دەگوزەرێت هەمان جەنگی تیرۆریستەکانە، جەنگی نێوان جەمسەرە ئیمپریالیستی و هاوپەیمانە ناوچەییەکانیان و داعش و ئیسلامی سیاسی لە قوماشی قاعیدەیە.

{ باڵێکی ئیسلامی سیاسی (ئیسلامی سیاسی شیعە) کە خاوەنی دەوڵەت و نفوزی ناوچەییە و هاوپەیمانی روسیایە، لە جەنگی موسڵدا دژ بەداعش، بە شێوازی جۆراوجۆر، ئامادەیی هەیە}. هەڵویستی دروست بەرامبەر جەنگ لەدژی داعش دەتوانرێ لەهەمان هەڵویستی مەنسوری حکمەتەوە بەرامبەر بە جەنگ لە دژی تاڵیبان هەڵ بهێنجرێت! جەنگ راگەیاندنی هیچ کەسێك دژی داعش و دارودەستەکانی تیرۆریزمی ئیسلامی لەعێراق سوریاو هەروەها روخاندنی دەوڵەتی خەلافەتی ئیسلامی(داعش) تەنانەت لەلایەن ( ئەمریکاو روسیاو هەر هێزێکی دیکەوەو لەرێگای هێزی سەربازیەوە مەحکوم نیە. داعش و دەوڵەتی خەلافەتەکەی هەر دەبێ لەڕێگای هێزی سەربازیەوە لەنێوببرێت. بەڵام ئەم حوکمە بێمەرج نیەو کاغەزی سپی بۆ ئەو هێزانە لەلایەن کۆمۆنیستەکان و بەرەی یەکسانیخوازو ئازادیخوازەوە مۆرناکرێت. دوای (١٥) ساڵ لە ئەزمونی جەنگی ئەمریکاو رۆژاوا لە دژی تاڵیبان و قاعیدە، ئیتر بوار بۆ کەمترین وەهم و خۆشباوەڕی نەماوەتەوە کە جەنگی ئەمریکاو هاوپەیمانە مەیدانیەکانی لەدژی داعش و بۆ تێکشکاندنی داعش بزانین. راگەیەندنی ئەوەی کە ”ئۆپەراسیۆنی رزگارکردنی موسڵ” بە سەرکردایەتی ئەمریکا بۆ تێکشکاندنی داعشە و لەوە خراپتر بە کارێکی ئیجابی دابنرێت، خزانە بۆناو هەڵوێستی بەرگریکردن لە جەنگەکە لە تەرەفی ئەمریکاو هێزو دەوڵەتانی بەشدارەوە. هەروەکو ئەوە وایە کە کەسێك پێی وابێت روسیاو دەوڵەتی ئینسانکوژی بەشار ئەسەد لە جەنگی حەڵەبدا خەریکی پاکردنەوەی داعش و نوسرەو گروپە تیرۆریستیەکانی دیکەن و بەرگرییان لێبکات! مەحکوم نەکردنی راگەیاندنی جەنگ لە دژی داعش هەروەکو مەحکوم نەکردنی راگەیاندنی جەنگ لەدژی تاڵیبان لەلایەن هەر هێزێکەوە بێت بەمانای تەئیدکردنی خودی جەنگەکە نیە! بەمانای پیا هەڵدان و بە ئیجابی دانانی نیە! بەمانای ئەوە نیە کە وەکو فرسەتێك بۆ پشت راستکردنەوەو بوژانەوەی ئیرادە خەڵک ستایش بکرێت!

(ئیبتزال)کردنی مەنسوری حکمەت:

مەنسوری حکمەت لە نوسراوی ”دنیا دوای(١١)ی سێپتێمبەر”دا ئاماژە بەو پڕوپاگه‌ندە چەواشەکاریە پانوپۆڕە دەکات کە هەردوو جەمسەری تیرۆریستی دەوڵەتی ئەمریکاو رۆژاواو ئیسلامی سیاسی بەرپایان کردبوو. وەستانەوە بەرامبەر بەو چەواشەکاریە بەمەرجی یەکەمی رێکخستنی ریزی سەربەخۆی جەماوەری ئازادیخواز دەزانێ بەرامبەر بە جەنگەکە، ئەو دەڵێت: “شانبه‌شانى ئه‌م ريزبه‌ستنه‌ سه‌ربازييه‌، ئێمه‌ ريزبه‌ستنى ئايدۆلۆژی و ئيعلاميى ئه‌م دوو ئۆردوگايه‌ دە‌بينين. درزتێكردن و روخاندنى ئه‌م ديوارە‌ ئيعلاميه‌و دە‌ركێشانى حه‌قيقه‌ت له‌پشتى شه‌پۆلێكى مه‌زن له‌ رياكاری و درۆ كه‌ جيهان لووش دەدات، مه‌رجى يه‌كه‌مى رێكخستنى ريزێكى سه‌ربه‌خۆيه‌ له‌ به‌شه‌ريه‌تى ئازاديخواز له‌به‌رامبه‌ر جه‌نگى جيهانيى تيرۆريسته‌كاندا.” هەروەها پێداگری لەسەر پێویستبوونی ئەرکی پەردەهەڵماڵین لەرووی پڕوپاگەندەی جەنگیی هەردوو بەرەکە دەکات وەکو مەرجێکی سەرکەوتنی بزوتنەوەی جەماوەری دژی جەنگ و دەڵێت: ”…..هيچ بزووتنه‌وە‌يه‌كى جه‌ماوە‌ری له‌به‌رامبه‌ر جه‌نگى تيرۆريسته‌كاندا ناتوانێ به‌بێ په‌ردە هه‌ڵماڵين و تێكشكاندنى ئه‌م چوارچێوە‌ عه‌قيدە‌ييانه‌و پروپاگه‌ندە‌ جه‌نگييه‌ رياكارانه‌يه‌ له‌ هه‌ردوو به‌رى ئه‌م كێشمه‌كێشه‌ كۆنه‌په‌رستانه‌يه‌دا سه‌ركه‌وتن به‌دە‌ست بهێنێت.” (هێلی تەئکید هی منە).

مەنسوری حکمەت یەکێك لە ئەرکە هەستیارو زۆر پێویستەکانی سەرشانی کۆمۆنیزم و بزوتنەوەی کرێکاری و مرۆڤایەتی ئازادیخواز بەوە دادەنێت کە لەناو تەپوتۆزێکی راگەیاندن و چەواشەکاری و درۆو ریاکاریدا کە هەردوو بەرەی جەنگەکە بەڕێیان خستووە، حەقیقەت دەربکێشن و ئەو چوارچێوە عەقیدەتی و ئایدیۆلۆژیە تێك بشکێنن کە لەدەوری جەنگەکەو رەوایی پێدانی لەلایەن هەردوو لایەنی جەنگەوە پێچراوە! بەپێچەوانەی کەسانێك کە خۆیان بە پێڕەو و میراتگری سیاسی و فکری مەنسوری حکمەت دادەنێن، بەڵام لە پەیوەند بە “جەنگی موسڵ”ەوە ئامادە نەبوون زەحمەت بکێشن‌و چەند دێڕێك لەسەر پڕوپاگەندەی چەواشەکاری و ریاکارانەو درۆزنانەی “جەنگی دژی تیرۆر”ی بەرەی دژ بە داعش، بنوسن، بەڵکو بە پێچەوانەوە تەنها دیوێکی جەنگەکەو بەرەیەکی کێشمەکێشە تیرۆریستیەکە دەبینن کە ”داعش”ەو کەوتوونەتە ستایشی ”جەنگی دژی تیرۆر”ی ئەمریکاو هێزەکانی حەشدی شەعبی و ئەفسەرو جەنەڕاڵەکانی سوپای پاسداران و چەکدارەکانی بارزانی!

لەگفتوگۆیەکی تەلەفزیۆنیدا لەگەڵ حمید تقوائی، لیدەری حزبی کۆمۆنیستی کرێکاریی ئێران دەربارەی جەنگی موسڵ دەڵێت: ”بە بڕوای من هەرجۆرە ئاڵوگۆڕێك کە ببێتە هۆی ئەوەی موسڵ لەدەستی داعش بێتە دەرەوە ئاڵوگۆڕێکی ئیجابیە. لەرووی سیاسی و لە رووی ئینسانیشەوە”. حەمیدی تەقوایی بەبێ هیچ مەرجێك و بە دڵنیاییەوە دەڵێت کە هەرجۆرە ئاڵوگۆڕێك ببێتە هۆی دەرکردنی داعش لە موسڵ ئیجابییە. ئەم قسەیە مانایە ئەوەیە کە ئەگەر بەهۆی مووشەك باران و بۆردومان و وێرانکردنی موسڵەوە بەسەر داعش و خەڵکەکەیدا توانرا کۆتایی بە دەسەڵاتی داعش بهێنرێ لە موسڵ، ئەوە لەرووی ئینسانی و سیاسیشەوە ئاڵوگۆڕێکی ئیجابی و موسبەتە! ئەگەر بە قیمەتی ئاوارەکردنی سەدان هەزار کەس، بە قیمەتی کوشتاری سەدان و هەزاران کەس لەسەر دەستی حەشدی شەعبی و باڵێکی دیکەی تیرۆریزمی ئیسلامی وەکو تۆڵەکردنەوەی هاوکاریکردنی داعش و بەقیمەتی شەڕی دواتری نێوان هێزە “رزگاری بەخشەکان”ی موسڵیش بێت ئەوا کارێکی ئیجابیەو شایستەی ستایشە! حەمیدی تەقوایی دیسانەوە دەڵێت: ” تەنانەت رەنگە جەنگی دیکە لەنێوان ئەو هێزانەدا لەسەر بەڕێوەبردن و کۆنترۆڵی موسڵ رووبدات کە داعش دەردەکەنە دەرەوە و ئەگەری زۆرە کە بەوجۆرە بێت.” دواتر دەڵێت:” سیاسەت و ئامانجی ئەم هێزانە بە دڵنیاییەوە رزگاری خەڵکی موسڵ نیە…” ئەی ئەگەر وایە بۆچی ستایشی جەنگەکەیان دەکەیت و بە ئاڵوگۆڕی موسبەتی دادەنێیت!؟ ئایا مەنسوری حکمەت لە جەنگی ئەفغانستاندا بەیەك وشە باسی لەوە کرد کە جەنگی ئەمریکاو ناتۆ لەدژی تەڵیبان هیچ لایەنێکی ئیجابی هەیە!؟ مەنسوری حکمەت جەنگ راگەیاندنی ئەمریکای دژی تاڵیبان مەحکوم نەکرد. وتی دژایەتی نێوانیان باشتترە لە دۆستایەتیان. کام لەمانە دانی مۆری ئیجابیە لە جەنگی ئەمریکا لە دژی تاڵیبان!؟ مەنسوری حکمەت بەڕوونی ووتی کە جەنگی ئەمریکاو بەریتانیا لە ئەفغانستان تیرۆریتسیە، تیرۆری ئاسمانیە، بۆمبارانی شارەکانی ئەفغانستانەو مەحکومەو دەبێ رابگیرێت. ئایا چ نزیکایەتیەك هەیە لە نێوان هەڵوێستی مەنسوری حکمەت لە جەنگی ئەفغانستان و هەڵوێستی حەمیدی تەقوایی لە جەنگی موسڵدا!؟
حەمیدی تەقوایی لەسەر هەمان هێڵی سیاسی دەڕوات و دەڵێت:” گرنگ ئەوەیە کە ئاڵای دەوڵەتی ئیسلامی دەهێننە خوارەوەو وەلای دەنێن. ئەگەرچی هێزە هێرشبەرەکان بۆسەر موسڵ ئامانجی کۆنەپەرستانەیان هەیە، بەڵام ئێوە ئەمڕۆ رای هەرکەسێك بپرسیت کە لە ژێر دەسەڵاتی دۆزەخی داعش لە موسڵ دەژی سەبارەت بە هێرشی ئەم هێزانە بۆ دەرکردنی داعش لەشارەکە ئەوان پشتگیری لەم هەنگاوە دەکەن. ئەوەی دوایی چی دەبێت مەسەلەیەکە کە دەبێت دواتر قسەی لەسەر بکرێت!” (هێڵی تەئکید هی منە).

حەمیدی تەقوایی بەراشکاوی خزاوەتە ناو پڕوپاگەندەی جەنگی ئەمریکاو هاوپەیمانەکانی لە جەنگی موسڵدا. ئەو هیچ شتێکی بۆ گرنگ نیە، چی روودەدات گرنگ نیە، چ کارەساتێك روو دەدات گرنگ نیە. ئەو دەزانێ ئەوهێزانەی کە جەنگی موسڵ دەکەن کۆنەپەرستن، دڵنیاشە لەوەی دواتر دەبێتە شەڕیان لەنێوان خۆیاندا لەسەر کۆنترۆڵکردنی موسڵ، کەچی هەموو ئەمانە بەلایەوە گرنگ نیە، گرنگ ئەوەیە ئاڵای داعش لە موسڵ بێتەخوارەوە! ئایا بەراستی ئەم جۆرە هەڵویستە هیچ نزیکایەتیەکی لەگەڵ کۆمۆنیزم و مەنسوری حکمەت و ئازادیخوازیدا هەیە یان هەڵوێستی دژە ئیسلامیەکی سیاسی حەپەساوی ژێر دەسەڵاتی تیرۆریزمی ئیسلامیە!؟ ئەوەتا بۆ رەواییدان بە هێرش بۆسەر موسڵ بەهەر نرخ و هەرچۆنێك بێت، راپرسی هاوڵاتیانی ناودۆزەخی داعش وەردەگرێت! ئایا مەنسوری حکمەت لە جەنگی ساڵی ١٩٩١دا دژی عێراق نەیدەزانی کە هەر هاوڵاتیەکی عێراقت بدواندایە خۆشحاڵ بوو بۆ لێدان لەرژێمی بەعس؟ بەداخەوە پێشوازیشیان لە جەنگەکە کرد! بەڵام مەنسوری حکمەت هەڵویستی خۆی لەسەر بۆچوونی هاوڵاتیەک بگرە کۆمۆنیستێکی ژێر دۆزەخی رژێمی بەعس بنیات نەنا. ئایا ئەم بۆچوونەی حەمیدی تەقوایی پۆپۆلیزمێکی دواکەوتوانە نیە کە دوای ساڵانێکی زۆر لە شکستی بەرامبەر بە کۆمۆنیزمی کرێکاری جارێکی دیکەو لەژێر ناوی کۆمۆنیزمی کرێکاریدا سەری بەرزکردۆتەوە!؟ ئایا مەنسوری حکمەت وەکو حەمیدی تەقوایی لە جەنگی ئەفغانستاندا ووتی گرنگ نیە چی روودەدات، دوای ئەوەی ئەفغانستان بە بۆمب و مووشەک و فڕۆکە وێران کرا و ماڵ و خەستەخانەو قوتابخانەی بەپێوە نەما، هەزاران کەسیان لێ کوشتار کرا، دوای ئەوە قسە لەسەر داهاتووی دەکەین!؟ یان هەر لەسەرەتاوە ووتی: “..هه‌رجۆرە‌ به‌ندوبه‌ستێك له‌نێوان ئه‌مريكاو پاكستان و ئێران و باقى دە‌وڵه‌تاندا بۆ سه‌پاندنى دارودە‌سته‌يه‌كى تر به‌سه‌ر خه‌ڵكى ئه‌فغانستاندا مه‌حكومه‌. به‌ڵام روخاندنى تاڵيبان له‌لايه‌ن سوپا دەرەکیەکانەوە خۆى له‌خۆيدا مه‌حكوم نييه‌. تاڵيبان دە‌وڵه‌تێكى مه‌شروع نييه‌ له‌ ئه‌فغانستاندا، دە‌بێ بروخێنرێت. مه‌سه‌له‌كه‌ له‌سه‌ر ئه‌و دە‌وڵه‌ته‌يه‌ كه‌ له‌جێگاى دادە‌مه‌زرێت، هه‌روە‌ها زامنكردنى ئازادی و ئيمكانى عه‌مه‌ليى بەشداریی خه‌ڵكى ئه‌فغانستانه‌ له‌ دياريكردنى نيزامى سياسى ئايندە‌ى ئه‌م وڵاته‌دا. ” (هێڵی تەئیکد هی منە).

هەڵبەتە ئەو پێی وابوو کە زامنکردنی ئازادی و ئیمکانی بەشداری خەڵك لە دیاریکردنی ئایندەی سیاسیدا، لە ئاکامی شەڕی ئەوانەوە بەدی نایەت، بەڵکو دەبێ مرۆڤایەتی ئازادیخواز بەسەر ئەمریکاو نەتەوە یەکگرتوەکاندا بیسەپێنێ!

لەلایەکی دیکەوە، بەیاننامەی حزبی کۆمۆنیستی کرێکاریی ئێران-حکمەتیست کە لەسەر هەمان هێڵی سیاسی حزبی کۆمۆنیستی کرێکاریی ئێران و حەمیدی تەقوایی دەڕوات، دەڵێت جەنگی موسڵ و دەرکردنی داعش لە موسڵ فرسەت بۆ خەڵك دەکاتەوە کە ئیرادەیان ببوژێننەوە، بە ئاقاری کۆتاییهێنان بە سیناریۆی رەشی زاڵ بەسەر کۆمەڵگای عێراقدا هەنگاو هەڵگرن، بەشداری راستەوخۆ بکەن لە دیاریکردنی ئایندەی سیاسی عێراق و دامەزراندنی نیزامێکی سیاسی سیکولاری پشت بەستوو بە مافی یەکسانی هاوڵاتیان: “…بەڵام شکستی داعش لە موسڵ فرسەتێك بۆ خەڵك دەکاتەوە تا پشت راست بکەنەوە. ئیرادەیان ببوژێننەوە. بە یەکێتی و هاوپشتی سەراسەری و بەهێزی رێکخراو و هوشیار، رێڕەوی پێشڕەوی بە ئاقاری کۆتاییهێنان بە سیناریۆی رەشی زاڵ بەسەر کۆمەڵگا و بەشداریی راستەوخۆی هاوڵاتیان بۆ دیاریکردنی ئایندەی سیاسی عێراق بکاتەوە، کۆمەك بە پاکردنەوەی نیزامی نەتەوەیی –ئیسلامی زاڵ بکات و بۆ دامەزراندنی نیزمێکی سیکولاری پشت بەستوو بە مافی یەکسانی هاوڵاتیان سەربەخۆ لەداتاشینی ناسنامەی نەتەوەیی و مەزهەبی بیان هێنێتە مەیدانەوە..”
ئەم هەموو پیاهەڵدانە بە دەرکردن و پاکردنەوەی داعش لە موسڵ لەسەر دەستی هێزەکانی ئەمریکاو خزمەتکارەکانی لە هەرێمی کوردستان‌ و شارەزایانی سوپای پاسداران و حەشدی شەعبی (باڵی عێراقی سوپای پاسداران)‌ و هێزەکانی عەشایەرو حەشدی سونەو جەنگاوەرانی بارزانی و…. تاد. هەنگاوێك (حزبی کۆمۆنیستی کرێکاریی ئێران – حکمەتیست)ی پێش حەمیدی تەقوایی خستوە لە ستایشی دەوری ئەو هێزە کۆنەپەرست و دژی ئینسانیانەی کە جەمسەرێکی جەنگی تیرۆریستین لە ناوچەکەدا. ئایا هەر بەراست مەنسوری حکمەت لە جەنگی ئەفغانستاندا ئەوەندە ستایشی هێرشی سەربازی ئەمریکای کرد لەدژی تاڵیبان!؟ ئایا وتویه‌تی کە دەرفەتێك دەکاتەوە بۆ ئیرادەنواندنی خەڵك بۆ دیاریکردنی ئایندەی سیاسی ئەفغانستان یان ووتی: ” زيانێك كه‌ سوپاى ئه‌مريكا لێی ناكه‌وێت به‌ سه‌دقاته‌وە‌ له‌ خه‌ڵکێكى مه‌دە‌نى بێ ئاگاى دە‌ستێنن كه‌ له‌وڵاتێكى عادە‌ته‌ن هه‌ژارو په‌راوێزكه‌وتووى جيهاندا خه‌ريكن به‌ چنگه‌كڕێ نانى خۆيان په‌يدا ئه‌كه‌ن. رۆژێك ئه‌م بيتاقه‌يه‌ بۆ خەڵكى عێراق دە‌رئه‌چێت، رۆژێك يوگوسلافيا، رۆژێك ليبياو رۆژێك ئه‌فغانستان. له‌تاريكى شه‌ودا له‌به‌رزايى دە‌يان هه‌زار مه‌ترو له‌ كه‌شتی و ژێردە‌رياييه‌كانى ئه‌وديوى شه‌پۆلى ئوقيانووسه‌ دوورە‌كانه‌وە‌، دە‌يان هه‌زار ته‌ن بۆمب و مووشه‌ك به‌سه‌ر شارەكانى خه‌ڵكيدا دە‌بارێنن…… ئامانج تۆقاندنه‌. توقاندنى هه‌موو كۆمەڵگا. زاڵكردنى ترس، ترس له‌ مه‌رگ، له‌ ئاوارە‌يى، له‌ خاپووركردنى هه‌موو سيمايه‌كى شارستانى، تا ئه‌وكاته‌ى كه‌ كۆمەڵگا ئيفليج دە‌بێت و ئيمكانى بەرەنگاربوونەوەی نامێنێت…. “( هێڵی تەئکید هی منە).

لە چاوپێکەوتنێکی تەلەفزیۆنی(٧١) خولەکیی رەحمن حسین زادە، سکرتێری مەکتەبی سیاسی حزبی کۆمۆنیستی کرێکاریی ئێران- حکمەتیست کە تەرخانی کردبوو بۆ رەخنە لە هەڵویستی هەردوو حزبی کۆمۆنیستی کرێکاریی کوردستان و عێراق سەبارەت بە جەنگی موسڵ، لە ستایشکردنی جەنگی ئەمریکاو هاوسەنگەرەکانی لە موسڵ زیاتر دەڕوات و دەکەوێتە پاکانەکردنی تاوانەکانی ئەو هێزانەو بە ئاسایی نیشاندانی کوشتاری خەڵکی مەدەنی و بێدیفاعی موسڵ و دەڵێت “جەنگیش تەلەفاتی دەبێت!” ئایا بەراست ئەمە هیچ نزیکایەتیەکی هەیە لەگەڵ ئینساندۆستیی کۆمۆنیزم و مەنسووری حکمەتدا!؟ هەڵویستی هەردوو حیزبی کۆمۆنیستی کرێکاریی ئێران و حیزبی کۆمۆنیستی کرێکاریی ئێران- حکمەتیست لە پەیوەند بە “ئۆپەراسیۆنی موسڵ”ەوە هەڵوێستێکی راستڕەوانەیە و سەنگەر لێدانە لەناو بەرەی یەکێك لە هێزە شەڕکەرەکان و “ئیبتزال” کردنی مەنسوری حکمەتە لەژێر ناوی حیزب و بزوتنەوەکەی مەنسوری حکمەتدا.

١٣-١١-٢٠١٦